Polskie Radio
Section05

NAUKA

Alarm ekspertów: egzotyczne kleszcze w kolejnych miejscach

Pasożytujące na ptakach wędrownych kleszcze mogą pokonywać wraz ze swoimi gospodarzami tysiące kilometrów od miejsc, w których występują w sposób naturalny. Klimat się zmienia, więc łatwiej im się zaadaptować. Przez to mogą przenosić na nowe tereny nieznane tam dotąd choroby -  ostrzegają naukowcy publikujący na łamach pisma "Frontiers".
Zobacz więcej na temat:  ŚWIAT zwierzęta zdrowie kleszcze ptaki wędrowne ptaki choroby zakaźne

"Latający samochód" stworzony przez poznaniaka. Polacy zadziwiają innowacyjnymi konstrukcjami?

Nazywa się Jetson One, waży 115 kg i może mknąć ponad 100 km/h. To jednoosobowy pojazd skonstruowany przez poznaniaka Tomasza Patana. - Stworzył on pierwszy na świecie latający samochód eVTOL i teraz trafia on do sprzedaży - mówi na antenie radiowej Jedynki dr Maciej Kawecki, dziennikarz naukowy, prorektor ds. innowacji Uniwersytetu WSB Merito w Warszawie, prezes Instytutu Lema. 
Zobacz więcej na temat:  technologie sztuczna inteligencja lotnictwo samochody Stany Zjednoczone Maciej Kawecki Daniel Wydrych

Jan Amos Komensky. Prekursor nowoczesnej pedagogiki

Pochodzący z Czech i osiadły w Polsce naukowiec i teoretyk nauczania postulował wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego przez państwo blisko dwieście lat przed tym, jak ta sztuka powiodła się w pierwszym europejskim państwie. Mógł przyczynić się do rozwoju szkolnictwa w Rzeczpospolitej, jednak fatalna decyzja z czasów potopu szwedzkiego spowodowała, że zmarł na wygnaniu i w niesławie dokładnie 354 lata temu.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA szkoła protestantyzm Rzeczpospolita edukacja potop szwedzki

Jedyne dane z Urana z błędami? Rozwikłano zagadkę sprzed lat

Po blisko 40 latach naukowcy rozwiązali tajemnicę zagadkowych anomalii obserwowanych wokół Urana. Dane, które nie dawały spokoju badaczom, zebrała przed laty sonda kosmiczna Voyager 2. Ich nowa analiza rzuca więcej światła na magnetosferę planety. Teraz też wiemy, że powodem niewyjaśnionego wcześniej zjawiska była burza słoneczna.
Zobacz więcej na temat:  kosmos astronomia NASA układ słoneczny Polskie Radio 24 ŚWIAT Przemysław Goławski

Odkryć tajemnice Sakkary. Zajmą się tym polscy archeolodzy

W styczniu 2025 roku polscy archeolodzy z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk (IKŚiO PAN) zbadają grób faraona Szepseskafa, znajdujący się na terenie starożytnej nekropolii Sakkara w pobliżu Kairu. Eksploracja ta jest częścią misji "Mastaba Faraona" we współpracy z Fundacją Umbra Orientis.
Zobacz więcej na temat:  edukacja Monika Suszek Trójka archeologia starożytność starożytny Egipt

Nellie Bly - kobieta, która podbiła świat dziennikarstwa

Dokładnie tego dnia - 14 listopada, 135 lat temu, pewna uparta i utalentowana Amerykanka postanowiła pobić rekord fikcyjnego bohatera powieści Juliusza Verne’a "W 80 dni dookoła świata". Anna Kowalczyk wraz z - i tu niespodzianka i magia radia - Melchiorem Wańkowiczem, opowie dziś jej herstorię. Okaże się, że nie zawsze warto wierzyć na słowo nawet wybitnym reportażystom. Fact checking gawędy Melchiora Wańkowicza przeprowadziła Anna Kowalczyk, która opowieść o zapomnianych bohaterkach historii ma dla Państwa co tydzień o tej samej porze.
Zobacz więcej na temat:  Trójka Maria Skłodowska-Curie fizyka chemia Anna Kowalczyk Kobiety medycyna

Badania związane z klimatem. "Warto ubiegać się o granty"

- Pozyskanie grantów pozwala na choćby częściowe sfinansowanie badań nad nowymi technologiami, warto się o nie ubiegać  - mówiły w Polskim Radiu 24 Maja Grodzka, studentka inżynierii i specjalistka od OZE z Politechniki Bydgoskiej, doktorantka Gabriela Hodacka z inżynierii chemicznej Politechniki Krakowskiej oraz Róża Łopusiewicz z AGH, indywidualne laureatki programu grantowego SOFIA, którego organizatorem jest firma ONDE
Zobacz więcej na temat:  PolskieRadio 24 Marta Hoppe klimat szkolnictwo wyższe badania

Pięciu Braci Męczenników. Kim byli pierwsi polscy święci?

W nocy z 10 na 11 listopada doszło do napadu na pięciu mnichów, którzy w okolicach Międzyrzecza gospodarowali w niewielkiej pustelni, wyznaczonej im przez księcia Bolesława Chrobrego. Był rok 1003, a ową grupę stanowili dwaj zakonnicy z Italii - Benedykt i Jan, do których dołączyli miejscowi nowicjusze "z kraju i mowy słowiańskiej" - Izaak, Mateusz oraz pomocnik Krystyn.
Zobacz więcej na temat:  Kościół katolicki Katarzyna Kobylecka