Jak robotnicy tworzyli 21 postulatów

Posłuchaj

Arkadiusz Rybicki o powstawaniu postulatów

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

17 sierpnia 1980 roku sformułowano ostateczną wersję 21 postulatów. Najważniejsze żądania strajkujących stoczniowców dotyczyły utworzenia Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego i zapewnienia prawa do strajku. Wprowadzenie w życie postulatów było możliwe po podpisaniu w Gdańsku porozumień z rządem 31 sierpnia 1980 roku.

O historycznych 21 postulatach gdańskich opowiadał po latach Arkadiusz Rybicki, który wraz z Maciejem Grzywaczewskim wymalował je na zwykłych deskach. 

- Do komisji wpłynęło około 700 postulatów, między innymi takie, w których domagano się uwolnienia Polski od ZSRR i wystąpienia z Układu Warszawskiego - wspominał Arkadiusz Rybicki.

Po zakończeniu strajku w Stoczni Gdańskiej, deski z postulatami trafiły do siedziby NSZZ "Solidarność" w szpitalu pielęgniarskim w Gdańsku-Wrzeszczu. Przetrwały stan wojenny i dalsze lata PRL, dzięki zapobiegliwości pracowników Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Wśród innych postulatów znalazły się między innymi rządania przywrócenia do poprzednich praw ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 i studentów wydalonych z uczelni za przekonania, zniesienie represji za przekonania, przestrzeganie zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku i publikacji i wprowadzenie zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej oraz zniesienie przywilejów Milicji Obywatelskiej, Służby Bezpieczeństwa i aparatu partyjnego.

Tablice z wymalowanymi historycznymi postulatami gdańskimi zostały wpisane na listę programu UNESCO "Pamięć świata". Przewiduje on ochronę najważniejszych tekstów ludzkości. Programem "Pamięć świata" zostały objęte między innymi: rękopis IX Symfonii Ludwiga Van Beethovena oraz dziennik podróży angielskiego podróżnika Jamesa Cooka. Wśród polskich tekstów są: rękopis dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich", rękopisy Fryderyka Chopina oraz tzw. Archiwum Ringelbluma - konspiracyjne archiwum Getta Warszawskiego z lat 1939-1943.

Posłuchaj archiwalnych nagrań z udziałem Arkadiusza Rybickiego oraz komentarza historyka, prof. Jerzego Eislera.

Zajrzyj na strony serwisu "Sierpień 1980">>>