Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Sierpień 80
  • fot. Wikipedia, domena publiczna

    W sierpniu 1980 doszło do licznych akcji protestacyjnych i masowych strajków, co dało początek trwałym przemianom społeczno-ustrojowym.

    Strajki zostały zapoczątkowane w lipcu 1980 na Lubelszczyźnie, w Stoczni Gdańskiej w dniach 14-31 sierpnia 1980. Fala strajków objęła cały kraj - razem 200 zakładów z 80 tys. pracowników.

    Międzyzakładowy Komitet Strajkowy  sformułował 21 postulatów, wśród których do najważniejszych należały żądania utworzenia wolnych związków zawodowych i przywrócenia do pracy, uprzednio usuniętych za działalność związkową, Lecha Wałęsy i Anny Walentynowicz.

    Wydarzenia Sierpnia ‘80 doprowadziły do utworzenia NSZZ „Solidarność” – pierwszego i jedynego niezależnego od władz związku zawodowego w państwach bloku sowieckiego.

Nagrania na temat: sierpień 80
  • RFI25. rocznica podpisania Porozumień Gdańskich, data emisji: 11-12-2005 25. rocznica Porozumień Gdańskich – wizyta prezydenta Lecha Wałesy we Francji. Minister Stefan Meller po rozmowach w Paryżu... więcej25. rocznica Porozumień Gdańskich – wizyta prezydenta Lecha Wałesy we Francji. Minister Stefan Meller po rozmowach w Paryżu odpowiada na pytania dziennikarzy. Krzysztof Rutkowski mówi o obchodach 150. rocznicy śmierci Adama Mickiewicza. Autor: Anna Rzeczycka. zwiń
  • RWE9. rocznica strajków sierpniowych 1980, data emisji: 31-08-1989 Audycja Stanisława Jałowieckiego - z okazji 9-tej rocznicy podpisania porozumień społecznych w Szczecinie i Gdańsku w sierpniu... więcejAudycja Stanisława Jałowieckiego - z okazji 9-tej rocznicy podpisania porozumień społecznych w Szczecinie i Gdańsku w sierpniu 1980 roku. W audycji m.in.: "Boże nasz..." (piosenka strajkowa); fragment wspomnień Wojciecha Charkina - dziennikarza - o sierpniu 1980 roku; fragmenty wypowiedzi ks. prof Józefa Tischnera (czyta lektor) - m.in. na temat znaczenia słowa "praca"; fragment przemówienia Lecha Wałęsy - podpisującego porozumienia gdańskie. zwiń
  • RWEAntologia podziemia Relacja naocznego świadka nt. wydarzeń w Stoczni Gdańskiej, w sierpniu 1980 r. m.in.: o manifestacji robotniczej pod bramą... więcejRelacja naocznego świadka nt. wydarzeń w Stoczni Gdańskiej, w sierpniu 1980 r. m.in.: o manifestacji robotniczej pod bramą stoczni; komentarz nt. filmu A. Wajdy pt: "Człowiek z żelaza"; fragm. koncertu w Teatrze Wielkim: "Daj nam uprzątnąć dom ojczysty…" i "Jeszcze Polska nie umarła…" - w recytacji D. Olbrychskiego; fragm. wywiadu L. Wałęsy dla Radia "Solidarność" nt. strajków oraz o stanie realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia; fragm. ze spotkania delegacji "Solidarności" z Ojcem św. w styczniu 1980 r.; wyp. L. Wałęsy podczas uroczystości odsłonięcia Pomnika Pamięci Poznańskiego Czerwca. Relacja pisarza L. Herbsta nt. represji, jakie przeżył podczas internowania i pobytu w więzieniu w Strzelcach Opolskich; fragm. rozmów tel. pomiędzy radiowozami MO a centralą m.in.: nt. użycia ostrej broni; wyp. płk. J. Przymanowskiego - partyjnego nadzorcy dziennikarzy i aktorów – nt. bojkotu w tym środowisku; fragm. audycji Radia "Solidarność" nadanej: 12 IV 1982 r., 30 IV 1982 oraz 3 V 1982 r. zwiń
  • RWEArchiwum PRL (cz.26), data emisji: 09-04-1994 Audycja Grzegorza Sołtysiaka: omówienie konfliktu władzy komunistycznej z "Solidarnością" w okresie "polskiego sierpnia 1980";... więcejAudycja Grzegorza Sołtysiaka: omówienie konfliktu władzy komunistycznej z "Solidarnością" w okresie "polskiego sierpnia 1980"; fragmenty notatki o zatrzymaniu Jana Narożniaka - pracownika drukarnii związkowej. zwiń
  • RWEArtykuł Artura Sokołowskiego, data emisji: 21-10-1983 "Nie oddamy sierpnia" - artykuł Artura Sokołowskiego zamieszczony w niezależnym tygodniku "Solidarność Śląska".
  • RWEAudycja II Programu Radia Solidarność (45 audycja), data emisji: 01-01-1987 "Podobno gdy, staniały łzy…" - piosenka; komentarz na temat kolejnej - 6. rocznicy "porozumień sierpniowych", bilans zysków i... więcej"Podobno gdy, staniały łzy…" - piosenka; komentarz na temat kolejnej - 6. rocznicy "porozumień sierpniowych", bilans zysków i strat; serwis informacyjny, m.in.: o podpisaniu wspólnego oświadczenia działaczy "Karty 77" i działaczy "Solidarności", w 19. rocznicę inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację; "Lezie Rus, jak zarazy czarna mgła…" - piosenka; serwis informacyjny (dokończenie): m.in.: o proteście Białorusinów przeciwko rusyfikacji oraz o potrzebach finansowych polskiej służby zdrowia; "Odnowa, odnowa, odnowa…" - piosenka. zwiń
  • RWEAudycja II Programu Radia Solidarność (46 audycja) "Mury", "Oczom zdumionej publiczności…" - fragmenty piosenek; komentarze na temat uroczystego upamiętniania kolejnej rocznicy... więcej"Mury", "Oczom zdumionej publiczności…" - fragmenty piosenek; komentarze na temat uroczystego upamiętniania kolejnej rocznicy "wydarzeń sierpniowych", zjazdu światowych organizacji w Londynie, popierających "Solidarność", apelujących o przywrócenie jawnego działania "Solidarności" w kraju. Fragment rozmowy ze Zbigniewem Bujakiem - na temat decyzji Sądu Najwyższego odmowiającej rejestracji związków zawodowych; "Róbmy swoje" - piosenka. zwiń
  • RWEAudycja poświęcona pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego, data emisji: 28-05-1981 Audycja poświęcona pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego - przedstawienie roli kardynała jako obrońcy praw społecznych; omówienie... więcejAudycja poświęcona pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego - przedstawienie roli kardynała jako obrońcy praw społecznych; omówienie Jego postawy wobec wydarzeń z 1976 r.; omówienie znaczenia prymasa i całego kościoła w czasie kryzysu 1980 r. zwiń
  • RWEAudycja poświęcona pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego, data emisji: 28-05-1981 Audycja poświęcona pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego - przedstawienie roli kardynała jako obrońcy praw społecznych; omówienie... więcejAudycja poświęcona pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego - przedstawienie roli kardynała jako obrońcy praw społecznych; omówienie Jego postawy wobec wydarzeń z 1976 r.; omówienie znaczenia prymasa i całego kościoła w czasie kryzysu 1980 r. zwiń
  • RWEAudycje III programu podziemnego radia «Solidarność» Audycje (23, 24; 25, 26) III programu podziemnego radia «Solidarność». I.(23) Audycja dotycząca strajku sierpniowego w Stoczni... więcejAudycje (23, 24; 25, 26) III programu podziemnego radia «Solidarność». I.(23) Audycja dotycząca strajku sierpniowego w Stoczni Gdańskiej. Fragment nagrania strajku sierpniowego w Stoczni Gdańskiej oraz piosenka śpiewana przez Jacka Kurskiego - studenta wspomagającego strajk - pt. "Powrót sentymentalnej panny F". II.(24) Audycja w całości poświęcona jest «Paktu Ribbentrop-Mołotow». III.(25) Audycja na temat rozpoczynających się obrad «okrągłego stołu» - obszerne fragmenty komentarza zamieszczonego w "Paryskiej Kulturze". IV.(26) Pieśń "Legiony" (ukazująca się podczas całej audycji); uwagi do obchodzonych świąt w Polsce m.in. (22.VII, 1.V, 11.XI); wypowiedzi na temat «odzyskania niepodległości» przez Polskę, rządów komunistycznych po II wojnie światowej oraz osiągnięć II Rzeczypospolitej. zwiń
  • RWECzłowiek który jest nadzieją, data emisji: 17-10-1982 Audycja na temat Lecha Wałęsy - przewodniczącego Prezydium Komisji Krajowej Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych... więcejAudycja na temat Lecha Wałęsy - przewodniczącego Prezydium Komisji Krajowej Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych "Solidarność" - przygotowana przez Janusza Marchwińskiego i realizacji Jacka Machniewicza. W audycji wykorzystano archiwalne nagrania dźwiękowe: Stocznia Gdańska - sierpień 1980 r. - wypowiedź naocznego świadka wydarzeń sierpniowych; fragm. wystąpienia Lecha Wałęsy w Stoczni Gdańskiej - przedstawiającego żądania związkowców; "Jacek Wiśniewski padł... " - piosenka; recytacja H zwiń
  • RWECzłowiek który jest nadzieją, data emisji: 31-12-1981 Audycja na temat Lecha Wałęsy (dokończenie): audiencja u Ojca Świętego - fragm. wypowiedzi L. Wałęsy i Jana Pawła II; recytacja w... więcejAudycja na temat Lecha Wałęsy (dokończenie): audiencja u Ojca Świętego - fragm. wypowiedzi L. Wałęsy i Jana Pawła II; recytacja w interpretacji Haliny Winiarskiej fragmentów z "Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego" A. Mickiewicza; fragm. wystąpienia L. Wałęsy; "Wyrwij murom zęby krat..." - piosenka; fragm. wystąpienia L. Wałęsy - podczas spotkania przedstawicieli przedsiębiorstw uspołecznionych; odsłonięcie pomnika pamięci poznańskiego czerwca - fragm. wystąpienia L. Wałęsy; "W październiku była nasza polska wiosna..." - recytacja. zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0072), data emisji: 05-09-1982 Audycja pod redakcją Tadeusza Podgórskiego - zawierająca zestaw komentarzy dotyczących wydarzeń w kraju związanych z rocznicą... więcejAudycja pod redakcją Tadeusza Podgórskiego - zawierająca zestaw komentarzy dotyczących wydarzeń w kraju związanych z rocznicą sierpnia 1980 roku: komentarz Zdzisława Najdera - dyrektora Rozgłośni Polskiej RWE; komentarz Tadeusza Mieleszko (Jerzego Kaniewicza) pt. "Społeczeństwo dowiodło swej siły"; komentarz Aliny Grabowskiej - pt. "Jak władza chce rządzić?"; komentarz Andrzeja Krzeczunowicza. zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0073), data emisji: 05-09-1982 Audycja pod redakcją Tadeusza Podgórskiego - zawierająca zestaw komentarzy dotyczących wydarzeń w kraju związanych z rocznicą... więcejAudycja pod redakcją Tadeusza Podgórskiego - zawierająca zestaw komentarzy dotyczących wydarzeń w kraju związanych z rocznicą sierpnia 1980 roku: komentarz Wiesława Wróblewskiego; korespondencja Bogdana Molińskiego z Waszyngtonu - o reakcjach amerykańskich na rocznicowe wydarzenia w Polsce; komentarz podsumowujący wydarzenia w kraju podczas dni rocznicowych. zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0091), data emisji: 18-06-1983 Audycja pod redakcją Tadeusza Podgórskiego - związana z II pielgrzymką Jana Pawła II do Polski. Uwagi Wiktora Grotowicza - na... więcejAudycja pod redakcją Tadeusza Podgórskiego - związana z II pielgrzymką Jana Pawła II do Polski. Uwagi Wiktora Grotowicza - na temat porozumienia gdańskiego na tle wypowiedzi Papieża w Belwederze; komentarz Krystyny Miłotworskiej - o różnicach w reakcjach na pielgrzymkę Papieża do Polski w prasie na Wschodzie i Zachodzie; korespondencja z Waszyngtonu - o spotkaniu Ronalda Reagana - prezydenta USA z prezydentem Salwadoru; "Szczyt Wspólnoty Europejskiej w Stuttgarcie" - komentarz; informacje na te zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0272), data emisji: 14-08-1988 Audycja pod redakcją Andrzeja Świdlickiego: rozmowa telefoniczna A. Świdlickiego z ks. prałatem Henrykiem Jankowskim - proboszczem... więcejAudycja pod redakcją Andrzeja Świdlickiego: rozmowa telefoniczna A. Świdlickiego z ks. prałatem Henrykiem Jankowskim - proboszczem parafii św. Brygidy w Gdańsku i Janem Minkiewiczem z Amsterdamu - o obchodach w Gdańsku - w związku z 8. rocznicę wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej; komentarz Aliny Grabowskiej - nawiązujący do spotkania Prymasa Polski Józefa Glempa z gen. Wojciechem Jaruzelskim; rozmowa telefoniczna Macieja Morawskiego z doc. Jerzym Holzerem - historykiem - o warunkach ogólno-narodowego porozumienia w Polsce. zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0280), data emisji: 30-08-1988 udycja pod redakcją Stanisława Jałowieckiego: informacja na temat spotkania Lecha Wałęsy z gen. Czesławem Kiszczakiem; "Osiem lat... więcejudycja pod redakcją Stanisława Jałowieckiego: informacja na temat spotkania Lecha Wałęsy z gen. Czesławem Kiszczakiem; "Osiem lat po sierpniu" - komentarz Marka Łatyńskiego; rozmowa telefoniczna Macieja Morawskiego z prof. Andrzejem Stelmachowskim - o rokowaniach między rządem i środowiskami niezależnymi: ich perspektywy, możliwości, ograniczenia (zły stan techniczny nagrania); rozmowa telefoniczna Ireny Lasoty z Jackiem Kuroniem - o sytuacji w Polsce. zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0286), data emisji: 11-09-1988 Audycja pod redakcją Konrada Tatarowskiego: rozmowa telefoniczna Macieja Morawskiego z Adamem Michnikiem - na temat spotkania... więcejAudycja pod redakcją Konrada Tatarowskiego: rozmowa telefoniczna Macieja Morawskiego z Adamem Michnikiem - na temat spotkania Lecha Wałęsy z intelektualistami i ludźmi sztuki w Gdańsku (treść oświadczenia wydanego w czasie spotkania - czyta Wojciech Maziarski); korespondencja Jana Minkiewicza z Amsterdamu - o stanowisku Jacka Szymanderskiego i Ruchu Wolność i Pokój w kwestii karnego powoływania do wojska uczestników sierpniowych strajków; rozmowa telefoniczna M. Morawskiego z Wojciechem Fydryche zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0290), data emisji: 11-09-1988 Audycja pod redakcją Konrada Tatarowskiego: treść oświadczenia wydanego w czasie gdańskiego spotkania Lecha Wałęsy z... więcejAudycja pod redakcją Konrada Tatarowskiego: treść oświadczenia wydanego w czasie gdańskiego spotkania Lecha Wałęsy z przedstawicielami świata nauki i kultury (czyta Wojciech Maziarski) oraz treść deklaracji (czyta Jerzy Nowacki); korespondencja Jana Minkiewicza z Amsterdamu - o stanowisku Jacka Szymanderskiego i Ruchu "Wolność i Pokój" - w kwestii karnego powoływania do wojska uczestników sierpniowych strajków; tekst oświadczenia po zakończonym dwudniowym zjeździe Niezależnego Zrzeszenie Student zwiń
  • RWEFakty, wydarzenia, opinie (cz.0396), data emisji: 19-10-1988 Audycja pod redakcją Krystyny Miłotworskiej: rozmowa telefoniczna Macieja Morawskiego z Januszem Onyszkiewiczem - rzecznikiem... więcejAudycja pod redakcją Krystyny Miłotworskiej: rozmowa telefoniczna Macieja Morawskiego z Januszem Onyszkiewiczem - rzecznikiem "Solidarności" na temat odłożonych rozmów "okrągłego stołu"; komunikat Biura Prasowego Episkopatu Polski o liście skierowanym do gen. Czesława Kiszczaka wyrażającym zaniepokojenie z powodu nieprzyjęcia do pracy uczestników sierpniowych strajków; komentarz na temat artykułu Mariana Orzechowskiego, który ukazał się na łamach moskiewskiej "Prawdy"; komentarz Andrzeja Świdlickiego na temat taktyki władz przed rozmowami "okrągłego stołu"; fragment wypowiedzi telefonicznej Aleksandra Paszyńskiego na temat rejestracji Towarzystwa Gospodarczego. zwiń