Jak Frans Brüggen odmienił życie muzyczne w Polsce

Muzyka wybitnego flecisty i dyrygenta dotarła nad Wisłę o wiele wcześniej niż on sam i doprowadziła do małej rewolucji. Zmarłego w poniedziałek Fransa Brüggena wspominali w Dwójce jego polscy współpracownicy i przyjaciele.

Frans Brüggen

Foto: PAP/Andrzej Rybczyński

Zapraszamy do serwisu specjalnego poświęconego Festiwalowi "Chopin i jego Europa 2014">>>

Przed pięćdziesięciu laty Frans Brüggen, wówczas przede wszystkim grający na fletach prostych, należał do pierwszych artystów wykonujących muzykę barokową na instrumentach z epoki. - Dziś istnieją setki zespołów muzyki dawnej, dziesiątki kursów mistrzowskich; co rusz pojawiają się nowe autorytety i mody. Wtedy jednak kilku młodych artystów - m.in. Nikolaus Harnoncourt, Gustav Leonhardt i  Frans Brüggen - rzuciło wyzwanie całemu światu muzycznemu - podkreślił w Dwójce klawesynista Władysław Kłosiewicz. - W latach 70. do Polski zaczęły docierać pierwsze czarne płyty z ich nagraniami. Słuchaliśmy ich po nocach z zapartym tchem i już wtedy wiedzieliśmy, że to coś więcej niż moda - dodał.
Niezwykły był już sam styl gry Brüggena. Nie tylko nobilitował on flety proste, lecz także całkowicie zredefiniował brzmienie fletów poprzecznych. - W latach 70. to były instrumenty "sportowe". Oczekiwano szybkiej, agresywnej gry i świdrującego dźwięku. Frans Brüggen przywrócił fletom zapomnianą elegancję. Jego spokojnego, delikatnego, ale też podszytego subtelnym napięciem dźwięku można było słuchać w nieskończoność - przypominał polski pionier wykonawstwa wokalnej muzyki baroku, Marcin Bornus-Szczyciński.
Ćwierć wieku temu znakomity muzyki dokonał jednak wolty w swojej karierze, tworząc legendarną już dziś Orkiestrę Osiemnastego Wieku, z którą pokazał światu, jak naprawdę brzmiały symfonie Haydna, Mozarta i Beethovena. -To naturalne, że zaczął dyrygować. Repertuar fletowy jednak go trochę ograniczał, utrudniając wyrażanie niektórych uczuć czy budowanie pewnych struktur - wyjaśniła świetnie Państwu znana Ewa Obniska.
O fenomenie Orkiestry Osiemnastego Wieku mówił także, wielokrotnie z nią współpracujący, Janusz Olejniczak. - Muzycy zespołu podkreślali, że choć grywali z największymi gwiazdami dyrygentury, to z nikim nie potrafili osiągnąć takiego brzmienia jak z, zaskakująco oszczędnym, Fransem Brüggenem. Jego magia i charyzma udzielała się wykonawcom i publiczności – powiedział.
Wszyscy goście audycji "Letni festiwal muzyczny" zgodzili się, że koncert w Filharmonii Narodowej w 1989 roku, podczas którego Orkiestra Osiemnastego Wieku pod dyrekcją Fransa Brüggena wykonała Mszę h-moll Bacha, całkowicie odmienił polskie życie muzyczne, czyniąc z wykonawstwa historycznego równorzędnego partnera dla głównego nurtu filharmonicznego. A Władysław Kłosiewicz przyznał się nawet, że pamiętnego wieczora popłakał się ze szczęścia.
Polska kultura ma jeszcze jeden szczególny powód do wdzięczności holenderskiemu mistrzowi, o którym przypomniał dyrektor festiwalu "Chopin i jego Europa" Stanisław Leszczyński: - On pokazał nam, jak naprawdę powinny brzmieć utwory Fryderyka Chopina na fortepian i orkiestrę...
Zachęcamy do wysłuchania wspomnień z audycji "Letni festiwal muzyczny", którą przygotowały Magdalena Łoś i Klaudia Baranowska.

mm/kul