- Łazienki Królewskie to zespół pałacowo-ogrodowy w Warszawie. Historia tego niezwykłego miejsca zaczęła się 350 lat temu.
- 16 lutego 1674 roku, punktualnie o godz. 9, Stanisław Herakliusz Lubomirski objął w posiadanie rozległe tereny Ujazdowa.
- Na polecenie księcia wybudowano tam m.in. Łaźnię, czyli barokowy pawilon ogrodowy służący zarówno odpoczynkowi, jak i kontemplacji.
Kiedy powstały Łazienki Królewskie?
Łazienki Królewskie to miejsce szczególne na mapie Warszawy. Piotr Skowroński, kierownik działu sztuki, podkreśla, że Stanisław Herakliusz Lubomirski zakupił Zamek Ujazdowski, stwierdzając jednocześnie, że w okolicy warto rozpocząć budowę ciekawych pawilonów. - Najpiękniejszym z nich była Łazienka. Dzisiaj znamy ją w zupełnie innej formie - podkreśla w rozmowie z Anną Stempniak.
Mowa o Pałacu na Wyspie, czyli budynku z czasów ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego. - Pierwotna Łazienka powstała pod koniec XVII wieku. Była więc pawilonem barokowym, wypełnionym różnymi tajemniczymi zagadnieniami - zwraca uwagę gość "Kulturalnej Jedynki". Wiadomo, że w pawilonie znajdowały się pokoje kąpielowe i wanny, w których marszałek Lubomirski zażywał relaksu.
YouTube/Muzeum Łazienki Królewskie
Kim był Stanisław Herakliusz Lubomirski?
Wspomniane tajemnicze zagadnienia są przedmiotem badań naukowych. - Zainteresowałem się tym, że Stanisław Herakliusz w literaturze przedmiotu często nazywany jest "polskim Salomonem". (...) Okazuje się, że to skojarzenie datuje się już na początek XVIII wieku, a samo sformułowanie pojawia się w druku w roku 1737. Lubomirski cieszył się po prostu opinią człowieka bardzo mądrego, o szerokich horyzontach - podkreśla Kamil Frejlich.
10:34 Jedynka 2024_02_29-23-43-52.mp3 Łazienki Królewskie mają 350. lat. Jakie tajemnice skrywa to wyjątkowe miejsce? (Kulturalna Jedynka/Jedynka)
Jak zmieniały się Łazienki Królewskie?
Dziś w samym centrum Łazienki znajduje się Rotunda z czterema posągami wybitnych władców polskich. Wcześniej była tam fontanna nazywana Hipokrene. Nieprzypadkowo. Nazwa wzięła się od mitologicznego źródła, które wytrysnęło spod kopyt Pegaza i stanowiło źródło natchnienia dla poetów. - Zatem już od czasów Lubomirskiego ten obszar rozumiany był jako miejsce obcowania Muz - zauważa Piotr Skowroński.
Myślenie takie było kontynuowane przez Stanisława Augusta Poniatowskiego, który jeszcze przed objęciem tronu wykupił od Lubomirskich Ujazdów.
Lubomirski stworzył więc dwa pawilony, które w zmienionej formie przetrwały po dziś dzień. Oprócz Łazienki - Pałacu na Wyspie jest to również Ermitaż. - W miejscu, gdzie dziś stoi Podchorążówka, znajdowała się Oranżeria. Kanały trochę się pozmieniały zarówno od czasów Stanisława Herakliusza, jak również Stanisława Augusta Poniatowskiego. Każdy projektował to zgodnie ze swoimi potrzebami - przyznają goście Anny Stempniak.
Jak Stanisław August Poniatowski wypoczywał w Łazienkach?
Król Stanisław lubił spędzać w Łazienkach Królewskich czas letni. Kompleks stworzono, by władca miał możliwość odpoczynku od dworskiego ceremoniału. Jednak jeśli chodzi o bale, to zbyt wiele o nich nie wiemy. - Sala balowa w Pałacu na Wyspie powstała bardzo późno, biorąc pod uwagę historię życia króla i losy Rzeczypospolitej. (...) W Łazienkach było natomiast dużo imprez zorganizowanych dla społeczeństwa Warszawy - tłumaczy Piotr Skowroński.
---
W związku z 350. rocznicą nabycia dóbr ujazdowskich organizowana jest niezwykła wystawa. Ekspozycja "Sztuka dobrego myślenia. Dziedzictwo Stanisława Herakliusza Lubomirskiego" zostanie otwarta już pod koniec kwietnia. - Wystawę zaczynamy od opowieści o Łazienkach, zanim jeszcze stały się terenem w czasach Herakliusza. Ten teren co najmniej od XVI wieku służył jako zwierzyniec - wskazuje Kamil Frejlich.
Poza tym wystawa będzie stanowiła opowieść o samym Stanisławie Herakliuszu, o licznych polach jego działalności, m.in. o jego twórczości literackiej. - To był człowiek działający bardzo szeroko i chcielibyśmy tę wielowymiarową postać pokazać poprzez różne eksponaty pochodzące ze zbiorów polskich i ze zbiorów zagranicznych - podsumowuje kierownik Działu Nauki Łazienek Królewskich.
YouTube/Muzeum Łazienki Królewskie
Czytaj także:
***
Goście: Piotr Skowroński (kierownik Działu Sztuki w Łazienkach Królewskich), Kamil Frejlich (kierownik Działu Nauki w Łazienkach Królewskich)
Data emisji: 29.02.2024 r.
Godzina emisji: 23.40
mg/kormp
