Gdy po ukończeniu drugiego grobu umiera kolejna osoba, ojciec próbuje zrzucić winę za śmierć na Ryśka, ten bowiem śpiewał przy żywych pogrzebowe pieśni. Chłopiec zaczyna wierzyć w moc swojego śpiewu, nie chce jednak porzucić marzeń o śpiewaniu w kapeli.
„Wniebogłos” – o tej książce i swoim powieściowym debiucie w sobotnim „Poranku Dwójki” opowiada jej autorka Aleksandra Tarnowska. Jak przyznaje autorka, jest raczej odbiorczynią muzyki tradycyjnej Jak to się stało, że właśnie ją wybrała na temat przewodni swojej debiutanckiej książki?
- Zaczęło się od pieśni. Od tradycji, która powoli zanika. Wszystko wzięło się od momentu śmierci mojej babci i od chwili, gdy zauważyłam, że nie ma takiego momentu pożegnania. W domu. Nie ma oczekiwania na wyjście ciała – tłumaczy swoje zainteresowanie tematem pieśni ludowych Aleksandra Tarnowska. – Sama pieśń pogrzebowa, jej warstwa słowna zaczęły mnie bardzo interesować.
Od pieśni pogrzebowych Tarnowska przeszła do motywu grania w kapeli, jak podkreśla – to dzięki słuchaniu audycji „Źródła”!
- W trakcie budowania postaci Ryśka odsłuchiwałam archiwalne rozmowy z muzykantami, którzy w latach 70. XX w. grali w kapelach. Niektóre zdania w książce są żywcem wyjęte z ich wypowiedzi, sama nie wymyśliłabym czegoś tak pięknego!
Przeczytaj:
Więcej o wystawie „Koń w sztuce ludowej”
Do tego w audycji:
- Odwiedzamy Muzeum Wsi Radomskiej, gdzie do 30 czerwca br. podziwiać można wystawę „Koń w sztuce ludowej”. Piotra Dorosza oprowadzała po niej autorka, Jagoda Peregończuk.
06:16 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_05_06-07-48-02.mp3 Wystawa "Koń w sztuce ludowej" w Muzeum Wsi Radomskiej (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Słuchamy o śladach uciemiężenia chłopów w ludowych przyśpiewkach. Folklorystka Kasia Chodoń opowiada o głosie niewolników Monice Gigier.
06:05 [i] 6.05 Dzien Wolności Chłopskiej piesni głosem niewolników.mp3 Pieśń ludowa głosem niewolników (Dwójka/Poranek Dwójki)
Zespół Żemerwa rozpoczyna okres żniw na ''Perepelici" we wsi Toporki
- Świętujemy jubileusz 20-lecia Studia Folkloru Podlaskich Białorusinów Żemerwa!
O dwudziestoleciu Żemerwy rozmawialiśmy z Maksymem Fionikiem, członkiem zespołu. Ale – warto podkreślić to na początku – Żemerwa to znacznie więcej, niż zespół.
- Sam zespół jest na drugim planie. Nasze Studio zajmuje się przede wszystkim animowaniem i zbieraniem kultury podlaskiej Białorusinów. Zresztą, nie tylko, bo czasem przejeżdżamy przez „żelazną kurtynę” i zbieramy folklor także w samej Białorusi. Przy animowaniu kultury lubimy wyjeżdżać na wsie i tworzyć niekoncertowe sytuacje, w których śpiewamy dla dziadków i babć, którzy wcześniej dawali nam pieśni. Z tego wywodzi się słowo „studio”. To nie zespół, a grupa młodzieży animującej folklor podlaski.
Kontakt ze starszymi śpiewakami, powiernikami kultury Podlasia jest dla członków Żemerwy bardzo ważny. Świętując swoje dwudziestolecie, Studio wyświetli film o Katarzynie Cichoniuk, śpiewaczce ze Zbucza, „filarze Studia”, której Żemerwa zawdzięcza wiele pieśni. O działalności młodzieży białoruskiej na Podlasiu opowiada dokument „Pryweli nas siudy pieśni Waszych bat'kuow”, o którym wspominaliśmy już w folkowym Poranku Dwójki.
- Po 20 latach działalności wciąż spotykamy starych mistrzów! O dziwo, w tych miejscach, o których myśleliśmy, że nie da się już nic „wycisnąć” – mówi z uśmiechem Maksym Fionik. – To nowe osoby, które grają i śpiewają. Da się jeszcze dużo odkryć w tym regionie. Ale spotykamy się też z mistrzami, którzy są z nami od początku, żeby pośpiewać z nimi na ławeczkach. Myślę, że najlepsze są takie żywe sytuacje – spotkać się, usiąść na ławeczce i pośpiewać.
Choć od początków zespołu mija właśnie 20 lat, ludzie zaangażowani w działalność Żemerwy wciąż wracają do swojego alma mater. Wielu z nich nadal pracuje na rzecz rodzimego folkloru.
Studio Folkloru Podlaskich Białorusinów Żemerwa związane jest z Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach i to właśnie tam odbędzie się inauguracja obchodów 20-lecia zespołu (sobota, 6.05, godz. 13.00). Następnie świętowanie odbywać się będzie w Bielskim Domu Kultury.
09:51 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_05_06-08-35-05.mp3 Dwudziestolecie Żemerwy (Dwójka/Poranek Dwójki)
- „Od Olzy do Sanu. Ludzie gór”. Nie każdy wie, że w polskich górach mieszkają nie tylko Górale. Znaczną część mieszkańców regionów górskich stanowią Lachy i to o nich właśnie opowie dziś dr Dorota Majerczyk.
- Piotr Piszczatowski opowiada o Ognisku Muzyki Tradycyjnej, drugiej edycji programu prowadzonego przez NIMiT.
11:32 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_05_06-09-15-53.mp3 Ogniska Muzyki Tradycyjnej przy NIMiT (Dwójka/Poranek Dwójki)
Słuchaliśmy:
7.09 Pallett Waltz no. 1 (5:05)
7.16 Jan Sebastian Bach Sonata G-dur, BWV 1027, II. Allegro ma non tanto Marcin Zdunik, Aleksander Dembicz (3:16)
7.25 Astor Piazzolla Las Ciudades Bester Quartet (4:46)
7.32 Svitlana Nianio Co to za pora (3:07)
7.37 Bjorn Kare Odde, Elin Marie Christensen, Ida Malene Christensen Vals til fjells (2:59)
7.45 Wowakin Rutka (3:02)
7.55 Thomas Lee Barrett Nobody Knows The Youth for Christ Choir (6:28)
8.02 Julian Fontana, Lolita - Grande Valse Brillant op 11 wyk. Cyprien Katsaris (6:02)
8.08 Kożuch Wiązanka (3:30)
8.18 Erik Pers Friska tag Hans Rydberg (1:47)
8.26 Redi Hasa Finger Dance (3:45)
8:33 Anna Siekan Oj, chto u nas żenitisia chocze (ohulka) (2:06)
8.42 Maarja Nuut & Ruum Une meeles (5:22)
8.54 Jasmine Myra Horizons (5:20)
9.08 Diana Baroni & Sapukai Tonada el Congo a voz y bajo para bailar cantando (4:05)
9.22 Rube Świnie Śmierć i młodzieniec (7:17)
9.45 Gyedu-Blay Ambolley Highlife (4:58)
9.51 Natalia Lafourcade La Llorona (7:26)
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Gość: Aleksandra Tarnowska, pisarka
Data emisji: 6.05.2023
Godzina emisji: 9.30
