W sobotniej audycji "Lato z Radiem" atrakcje Przysuchy (woj. mazowieckie) przybliżali słuchaczom radiowej Jedynki Karolina Rożej i Roman Czejarek.
Po raz pierwszy osada wymieniona została w źródłach w 1415 r. (Przesucha). W drugiej połowie XVII w. należała do Antoniego Czermińskiego z Czermna herbu Jelita, założyciela miasta. Od Czermińskich drogą małżeństwa przeszła Przysucha do Dembińskich, pozostając w rodzie ponad 200 lat, od 1727 do 1945 r.
Do 11 grudnia 1710 r. Przysucha była wsią, w tym dniu, na mocy przywileju wydanego przez Augusta II Mocnego, potwierdzono lokalizację rzemieślników niemieckich i zezwolono na odbywanie targów w soboty i niedziele oraz dano zgodę na zakładanie cechów. Tak powstała niemiecka część miasteczka. W 1723 r. nieopodal niemieckiej części powstało handlowe miasteczko żydowskie, a w 1745 r. zostało założone katolickie miasteczko polskie. Dlatego każdy, kto po raz pierwszy odwiedza Przysuchę, jest zaskoczony niecodziennym układem urbanistycznym; są tutaj bowiem trzy odrębne rynki.
Dzielnica niemiecka objęła dawny Czermin, powstały tam kościół protestancki, szkółka i cmentarz. Z biegiem czasu ludność ta spolonizowała się. Mieszkańcy wyznania mojżeszowego zajmowali tereny na północny – zachód od dzielnicy niemieckiej (obecnie ulice krakowska i Wiejska). W drugiej połowie XVIII w. powstała tam istniejąca do dziś synagoga, łaźnia, szkoła wyznaniowa i domy modlitw. W 1810 r. Przysuchę zamieszkiwało 1150 Żydów, 498 katolików i 107 protestantów.
Po powstaniu styczniowym 1869 r. Przysucha utraciła prawa miejskie w związku z zaangażowaniem miejscowej ludności w działania zbrojne prowadzone w okolicznych lasach.
W drugiej połowie XIX w. w dzielnicy polskiej (Urszulin), będącej niegdyś własnością Urszuli Dembińskiej, przy placu Konstytucji 3 Maja powstał kościół rzymsko – katolicki pod wezwaniem św. Jana Nepomucena i Ignacego Loyoli – wzniesiony w latach 1780 – 1786 w stylu klasycystycznym, dwuwieżowy, z fasadą posiadającą balkon.
Przy drodze do Skrzyńska w zabytkowym parku znajduje się XIX – wieczny dwór Dembińskich, przebudowany w XX w., obok XVIII – wieczny lamus z portalem wykonanym z piaskowca i przydrożna figura z rzeźbioną Matką Boską pochodzącą z XVIII w. W dworze Dembińskich mieści się obecnie Muzeum Oskara Kolberga.
Muzeum Oskara Kolberga w Przysusze
Po I wojnie światowej Przysucha pozostała nadal osiedlem bez praw miejskich. W 1918 r. Ludwik Skowyra założył pierwszą Szkołę Spółdzielczą.
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 r. Niemcy założyli getto istniejące do 4 listopada 1942 r., w którym w straszliwych warunkach przebywało 5 000 Żydów. W lasach przysuskich do wiosny 1940 r. walczyli żołnierze majora Hubala, przenosząc się potem do lasów koneckich i w Góry Świętokrzyskie. Po bitwie pod Huciskiem Niemcy spacyfikowali wsie Hucisko, Skłoby i Stefanów, następnie Gałki.
Po wojnie w 1956 r. utworzono powiat przysuski, a 11 listopada 1957 r. Przysucha otrzymała prawa miejskie. Obecnie po reformie administracyjnej Przysucha jest interesującym miastem powiatowym o bogatej kulturze.
Audycja "Lato z Radiem" na antenie Jedynki od poniedziałku do soboty między 9.00 a 13.00 oraz w niedzielę od 10.00 do 13.00. Zapraszamy!
materiały promocyjne/pg
