10 koncertów festiwalu Actus Humanus w Dwójce!
"Żołtarz Jezusów czyli 15 rozmyślenia o Bożym umęczeniu (Jezusa Judasz przedał)" to pierwsza polska pieśń (1488), której autora znamy z imienia. Stanowi swego rodzaju zamiennik czy też odpowiednik psałterza. "Tekst jest wielopiętrowy – podkreśla prof. Paweł Stępień. – […] mógł być bodźcem do najgłębszej modlitwy doktora teologii Akademii Krakowskiej, ale mógł być też owocnym duchowo tekstem odmawianym z pamięci bądź śpiewanym przez dwunastoletnie dziecko".
W ciągu stu lat od powstania, pieśń rozrosła się do 27 zwrotek, szczegółowo opisujących Mękę Pańską – wierni mogli ją oglądać niemal na własne oczy. W takiej formie funkcjonowała w tradycji ustnej do XX wieku. Oto "muzyka żywa, przekazywana z pokolenia na pokolenie" - mówi Adam Strug i dodaje: "To nie jest materiał do kreacji artystycznej – odtwórca jest tu tylko instrumentem". W jakim sensie?
Adam Strug: my umieramy na scenie
W dawnym śpiewie religijnym nie był ważny ani wykonawca, ani jego interpretacja, ponieważ jedyną wartość stanowiła pieśń. "Wystarczyło jej nie przeszkadzać" - podkreśla Adam Strug. "Jeśli zwracamy uwagę na siebie lub na własną ekspresję, jest już po śpiewie" - dodaje. I tak też wykonuje dawny polski repertuar religijny – chowa się za niego, daje wybrzmieć dźwiękowi, skupia się na każdym słowie. Jednak skromność i pokora w najmniejszym stopniu nie odbierają Strugowi jego nietuzinkowej osobowości artystycznej. To wciąż jeden z najbardziej charyzmatycznych polskich muzyków, zajmujących się repertuarem tradycyjnym.
Artysta jest nie tylko wybitnym śpiewakiem, lecz także instrumentalistą, kompozytorem, autorem tekstów, szefem zespołu Monodia Polska. Współpracował z tak różnymi muzykami, jak Stanisław Soyka, Wojciech Waglewski, Kwadrofonik, Janusz Prusinowski, Mieczysław Szcześniak. Podczas gdańskiego wykonania "Żołtarza" wspierać go będzie na lirze korbowej Mateusz Kowalski.
Trzeci koncert popołudniowej serii tegorocznego festiwalu Actus Humanus Resurrectio zapowiada się wyjątkowo. "Jezusa Judasz przedał" to muzyka transowa. Wielokrotne powtarzanie tego samego motywu – jak podczas żarliwej modlitwy lub medytacji – sprawia, że upływ czasu zostaje zawieszony, a słuchacze – zahipnotyzowani.
Program:
Władysław z Gielniowa Żołtarz Jezusów czyli piętnaście rozmyślań o bożym umęczeniu (Jezusa Judasz przedał)
wyk. Adam Strug - śpiew i Mateusz Kowalski - lira korbowa
(Actus Humanus Resurrectio, Wielka Zbrojownia w Gdańsku, 14.04.2017)
***
Na retransmisję w "Filharmonii Dwójki" w piątek (14.04) w godzinach 19.00-19.30 zaprasza Piotr Matwiejczuk .
mat. pras. Actus Humanus Resurrectio/mc/mz
