26 stycznia 1699 Święta Liga podpisała pokój z Imperium Osmańskim w Karłowicach. Na mocy tego dokumentu Rzeczpospolita odzyskała Podole.
Zmierzch potęgi
Wielkie zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem spowodowało przejście Turcji do defensywy. Przeciwko Osmanom została zmontowana Liga Święta, w skład której weszły Państwo Kościelne, Rzeczpospolita, Wenecja i Austria, a od 1686 roku także Rosja. Przymierze nie odniosło zdecydowanego sukcesu nad Turkami.
- Nie udało się wówczas odzyskać Kamieńca Podolskiego, mimo blokady i trzech wypraw na Mołdawię w roku 1685, 1686 oraz 1691. Sukcesem zakończyła się dopiero kapania podhajecka, przeprowadzana przez hetmana Stanisława Jana Jabłonowskiego w roku 1698 - wyjaśniała prof. Jolanta Choińska-Mika w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska".
Postanowienia traktatu
Osłabione Imperium Tureckie zmuszone zostało do podpisania pokoju. Na jego mocy Habsburgowie otrzymali Węgry wraz z Siedmiogrodem, Wenecja przejęła Dalmację i Peloponez, zaś czarnomorski port Azow przypadł Rosji. Na mocy karłowickiego pokoju Rzeczpospolita odzyskała Ukrainę prawobrzeżną i Podole z Kamieńcem Podolskim.
Gra Augusta
Część historyków uważa pokój karłowicki za ostatni, pogrobowy sukces Jana III Sobieskiego. Inni zasługę przypisują już Augustowi II Mocnemu. Wettyn miał osobisty interes w zabezpieczeniu sytuacji na południowej granicy Rzeczpospolitej. Mógł dzięki temu skupić się na pozyskaniu Inflant jako dziedzicznej domeny. Dlaczego było to dla niego tak ważne? Posłuchaj wypowiedzi prof. Jacka Staszewskiego w audycji Adrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kompaktowa historia Polski".
bm