Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Bartłomiej Makowski 16.04.2018

Rocznica wybuchu Powstania w Getcie. Żonkile i niezwykły koncert

- Obawiamy się, że jest to ostatnia rocznica, w której wezmą udział uczestnicy wydarzeń sprzed 75 lat, dlatego staramy się jak najbardziej godnie przygotować obchody - podkreśla prof. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. 
Prof. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum Historii Żydów PolskichProf. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum Historii Żydów PolskichPAP/Jakub Kamiński

19 kwietnia, w 75. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, ponad 1500 wolontariuszy rozda papierowe żonkile, symbol pamięci o pierwszym miejskim powstaniu w okupowanej przez Trzecią Rzeszę Europie. To 6. edycja akcji.

Żółte kwiaty związane są z postacią Marka Edelmana, ocalałego przywódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, który przez wiele lat otrzymywał w rocznicę powstania żonkile od anonimowego nadawcy. Sam składał kwiaty w tym kolorze pod pomnikiem Bohaterów Getta.

Do grona Ambasadorów akcji dołączyli w tym roku Maja Komorowska, Katarzyna Nosowska, Zofia Wichłacz, Radzimir Dębski (JIMEK), Dawid Ogrodnik.

Do akcji włączają się również szkoły, biblioteki i inne instytucje z całej Polski, organizując różne działania wpisujące się w obchody rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. W tym roku będzie ich ponad 1000.

"Łączy nas pamięć" - koncert-symbol

Wieczorem tego dnia, o godz. 20.00 na placu między muzeum a pomnikiem Bohaterów Getta odbędzie się koncert Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Chóru Filharmonii Narodowej. Wykonane zostaną dwa utwory. Pierwszy z nich został skomponowany specjalnie na tę okazję przez Radzimira Dębskiego. Drugi, jak podkreśla prof. Dariusz Stola, będzie miał charakter symboliczny.

- To będzie utwór, którym w pewnym sensie dokończymy dzieła, które przerwała Zagłada. W getcie warszawskim było wielu muzyków żydowskich, zamkniętych tam przez Niemców. Oni w pewnym momencie stworzyli orkiestrę symfoniczną. Robili próby, mieli występy. Niemcy zabronili im grać kompozytorów niemieckich, a oni mimo to ćwiczyli IX Symfonię Beethovena, tę w której jest "Oda do radości" - wyjaśnia prof. Dariusz Stola.

Ostatnia próba Żydowskiej Orkiestry Symfonicznej, którą prowadził m.in.Szymon Pullman i Chóru Szir (Pieśń) miała miejsce w lipcu 1942 roku. Kilka dni później zaczęła się Wielka Deportacja i prawie wszyscy ci muzycy zginęli w obozie śmierci w Treblince. Nie zdołali wykonać koncertu. W 75. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim muzycy pod kierownictwem Jose Marii Florêncio mają symbolicznie dokończyć dzieło zgładzonych artystów.

- Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia z Katowic, Chór Filharmonii Narodowej i kilku śpiewaków izraelskich zagrają IV część IX Symfonii Beethovena z "Odą do radości" po hebrajsku. Zrobią to, czego nie udało się zrobić w getcie warszawskim - podkreślał dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich.

Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Powstanie w getcie

19 kwietnia 1943 roku bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego stawili opór Niemcom, którzy weszli na teren getta by rozpocząć proces jego likwidacji.

Powstanie w getcie warszawskim było pierwszą akcją zbrojną tej skali podjętą przez polskie organizacje podziemne przeciwko Niemcom i pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej przez Rzeszę Europie. Walki trwały do połowy maja 1943 roku. Przeżyło je zalewie kilkudziesięciu powstańców.

materiały prasowe/bm