Logo Polskiego Radia
Trójka
Michał Karpa 20.06.2015

Stress: z archiwum polskiego hard rocka

To była jedna z najciekawiej i najciężej grających grup rockowych z początku lat 70. Swojej pierwszej płyty długogrającej doczekała się... kilkadziesiąt lat po rozwiązaniu.
Posłuchaj
  • Stress: prekursorzy hard rocka w Polsce (Trójkowy wehikuł czasu/Trójka)

Wiosną 1972 roku ukazała się płyta Trzech Koron Krzysztofa Klenczona. Szef grupy zdecydował się jednak właśnie na wyjazd do USA, co praktycznie zakończyło działalność zespołu. W maju zespół Test nagrał cover "Smoke on the Water" z repertuaru Deep Purple.

Tymczasem przebojem roku w najbardziej wówczas liczącej się Rozgłośni Harcerskiej został siedmiominutowy utwór "Ciężką drogą" nikomu nieznanej grupy Stress z Poznania. Jej lider (Mariusz Rybicki) niedawno skończył... szkołę podstawową (!!!). Na tle brzmienia, które uzyskał on i jego dwóch kolegów, słychać było wyraźnie, że Trzem Koronom zdarzały się jeszcze frazy rodem z big beatu lat sześćdziesiątych (na przykład refren "Nie przejdziemy do historii..."). O grupie Stress wolno powiedzieć, że był to pierwszy rasowy zespoł hard-rockowy w Polsce.

Fot.
Fot. Wiktor Franczyszyn

 

Ale "pierwszy" oznacza często "zbyt wczesny". Kiedy za dwa lata Test wyda swój longplay, będzie mu łatwiej. Jeszcze łatwiej będzie za trzy lata Budce Suflera z "Cieniem wielkiej góry". Stress w ciągu dwóch lat zdołał zrealizować raptem cztery sesje nagraniowe w radiu, wszystkiego dziewięć utworów (dwa - w dwóch wersjach). Nie dorobił się longplaya, epki ani singla. Trio grało zbyt dziwnie, w dodatku było straszliwie, jak na owe czasy, długowłose. Wkrótce zaczęły się zmiany składu, zawieszenie działalności i ostatecznie rozwiązanie grupy u schyłku dekady.

Te cztery sesje nagraniowe, poddane świetnemu remiksowi, ukazały się pod koniec zeszłego roku na płycie winylowej (pozostałe, w kolejnych składach, można znaleźć na płycie CD "Z archiwym Polskiego Radia" z 2008 roku). Do rozmowy o być może "najbardziej zniszczonej rockowej legendzie PRL-u lat siedemdziesiątych" zaproszenie przyjęli: pan Henryk Tomczak, basista grupy Stress (potem m.in. Heam oraz Turbo), i współwydawca koneserskiego winylu, Paweł Nawara.

Dziś nadaliśmy następujące utwory (z gwiazdką - emitowane już kiedyś w Wehikule):
1.    *Grupa Stress: Konfiteor (1972) 3'00"
2.    Grupa Stress: Ciężką drogą - wersja 2 (1972) 6'13"
3.    Grupa Stress: Inkwizycja (1973) 4'48"
4.    * Grupa Stress: Fatamorgana (1972) 3'02"
5.    Hymn Lecha Poznań (fragment; 2007) 1'19"
6.    * Grupa Stress: Cybernetyczna pamięć dnia (1973) 4'21"

Zapraszamy za tydzień, na ostatnie w tym sezonie wydanie naszej audycji. Do usłyszenia - AO & JS

***

Napisał do nas p. Krzysztof Wodniczak, pomysłodawca jarocińskich "Wielkopolskich Rytmów Młodych" i wyjaśnił, że naszego Gościa zawiodła jednak pamięć: po raz pierwszy Złoty Kameleon został wręczony w roku 1970, a grupa Stress otrzymała go w roku 1971 (tak, jak podają zresztą inne, dostępne źródła). Cóż, to było naprawdę prawie pół wieku temu...

***

Tytuł audycji: Trójkowy wehikuł czasu

Prowadzi: Jerzy Sosnowski

Goście: Henryk Tomczak (basista grupy Stress), Paweł Nawara (współwydawca koneserskiego winylu)

Data emisji: 20.06.2015

Godzina: 15.05

mk