Logo Polskiego Radia
Jedynka
Piotr Grabka 09.01.2013

Albo powstanie, albo kamasze

W 150. rocznicę powstania styczniowego Jedynka przygotowała cykl audycji poświęcony temu najdłuższemu w dziejach Polski zrywowi wolnościowemu.
Rosyjska armia w WarszawieRosyjska armia w WarszawieKarol Beyer/Wikimedia Commons/domena publiczna
Posłuchaj
  • Albo powstanie, albo kamasze
Czytaj także

Powstanie styczniowe, jakby niedocenione przez obecne pokolenie, odegrało w historii Polski bardzo ważną rolę. Zarówno z militarnego, jak też społecznego punktu widzenia. Militarnego, bo nieregularna armia złożona z ochotników dwa lata stawiała opór najsilniejszej wówczas armii świata. Do tego powstanie i późniejsze jego konsekwencje spowodowały znaczące zmiany społeczne.

Decyzja o wybuchu powstania zapadała w związku z planowanym na styczeń 1863 roku obowiązkowym poborem do armii carskiej. - Patriotyczna młodzież była wtedy postawiona przed diabelską alternatywą: branka, czyli 12 lat straszliwej służby w armii carskiej, albo ucieczka w zaśnieżone lasy. Niestety nie dawały one schronienia, a ponadto demaskowały na śniegu każdy niemal krok. Uciekinierzy staliby się więc zimową zwierzyną łowną - mówił w pierwszym odcinku "Kroniki Powstania Styczniowego" dr Janusz Osica, historyk.

>>> Zobacz serwis Polskiego Radia HISTORIA

Autorzy audycji, Dorota Truszczak i Andrzej Sowa, oraz ich gość przypomnieli również kluczowe postacie epoki, jak Wielki Książę Konstanty, Aleksander Wielopolski, czy Nikołaj Pawliszczew. Ponadto scharakteryzowali ówczesne polskie państwo podziemne, które dzieliło się na obóz biały i czerwony.

W kolejnych audycjach przedstawiony zostanie chronologiczny zapis wszystkich ważnych wydarzeń powstańczych, większość bitew i potyczek (było ich razem ponad tysiąc), dekrety, postanowienia i składy osobowe rządów powstańczych, sławnych dowódców i dzielnych żołnierzy, cudzoziemców, w tym Rosjan, walczących po polskiej stronie, dorobek historyków, pisarzy, malarzy, muzyków prezentujących Powstanie Styczniowe oraz najbardziej frapujące, pozamilitarne wydarzenia powstania styczniowego.

Honorowy patronat nad obchodami 150. rocznicy powstania styczniowego objął prezydent Bronisław Komorowski.

Na "Kronikę Powstania Styczniowego" zapraszamy do końca roku w każdy wtorek, po godz. 23.00. Powtórki w każdą niedzielę, po godz. 15.00.

pg