Tadeusz Różewicz jest autorem ponad 50 tomów wierszy, przetłumaczonych na kilkadziesiąt języków. Do jego najważniejszych zbiorów poetyckich należą: debiutancki "Niepokój" oraz "W łyżce wody", "List do ludożerców", "Twarz" i "Równina". Znane są jego "Poemat otwarty" oraz "Spadanie, Non-stop-show".
TADEUSZ RÓŻEWICZ NIE ŻYJE - serwis specjalny >>>
Osobne miejsce w jego dorobku literackim zajmuje twórczość sceniczna. Napisał między innymi tak głośne dramaty, jak: "Kartoteka", "Stara kobieta wysiaduje" i "Na czworakach", wystawiane na scenach całego świata.W jego sztukach elementy realistyczne przenikają się z teatrem absurdu.
Poezja Tadeusza Różewicza, przedstawiciela "Pokolenia Kolumbów", zdominowana jest przez wizję masowej śmierci, wyraża tragizm osamotnionej jednostki, zagubionej w powojennym świecie pełnym okrucieństwa i obojętności. Pisarz sam siebie nazywał twórcą "porażonym wojną". Dramatyzm jego poezji oddaje fragment najbardziej znanego wiersza - "Ocalony": Mam dwadzieścia cztery lata, ocalałem, prowadzony na rzeź".
Na drugim biegunie twórczości Różewicza znalazły się wiersze opowiadające o prostych uczuciach, o podstawowych wartościach: życzliwości, dobroci, przywiązaniu do miejsc i ludzi. Formalnie jego twórczość stanowiła kontynuację tradycji awangardy.
Różewicz był laureatem wielu nagród i wyróżnień. W 1999 roku otrzymał Nagrodę Literacką im. Władysława Reymonta za twórczość całego życia, a w 2000 roku nagrodę Nike za tomik wierszy "Matka odchodzi”. Otrzymał też "Złote Berło" przyznane przez Fundację Kultury Polskiej oraz Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".
Posłuchaj archiwalnej rozmowy Tadeusza Różewicza z Czesławem Miłoszem
W wigilię 90. urodzin Tadeusza Różewicza przed wejściem do stacji metra Centrum w Warszawie licealiści ustawili się w "żywy wiersz" Różewicza pt. "Można". Akcję zorganizowało Narodowe Centrum Kultury oraz Stowarzyszenie Pomost. - Biorę od młodych przekonanie, że sztuka, że poezja jest ważna, potrzebna - mówił na antenie Jedynki poeta.
Jego wiersze przetłumaczono na ponad pięćdziesiąt języków, nawet bardzo egzotycznych. Przekład angielski i niemiecki tworzą natomiast najwybitniejsi tłumacze. Dzięki temu już od wielu lat utwory Różewicza są popularne na całym świecie. - W poradniku dla niemieckich pastorów, jak wygłaszać kazania, zalecany jest do medytacji wiersz Różewicza "Złote góry": "Pierwszy raz zobaczyłem góry w 26 roku życia..." - tłumaczyła Maria Dębicz, teatrolog, bliska współpracowniczka poety.
W Uzbekistanie powstała kantata oparta na jego poezji, na Słowacji ukazała się płyta z "Requiem" do wiersza poety. Opera Lipska obchodziła 300-lecie swego istnienia, wystawiając pieśni Różewicza. W helsińskim parku miejskim stanął pomnik poezji Różewicza: Radosław Gryta na 12 głazach z czarnego granitu utrwalił "Opowiadanie o starych kobietach". - Inny wiersz umieszczono na drewnianych szkolnych piórnikach - opowiada Dębicz. W Lejdzie w Holandii na ścianie kamienicy ktoś umieścił, i to po polsku, wiersz "Pisałem". A w szwedzkim fachowym piśmie dla lekarzy psychiatrów przedrukowano poemat "Rodzina nadpobudliwych", który uznano za najbardziej precyzyjny opis symptomów choroby.
(lu/IAR/tj)