Logo Polskiego Radia
Jedynka
Tomasz Jaremczak 28.10.2013

Jerzy Borowczak: dzięki sile spokoju Mazowieckiego nawiązaliśmy dialog z komunistami

- Siła spokoju miała olbrzymie znaczenie w Stoczni Gdańskiej. Dzięki niej strajk przebiegł w taki, a nie inny sposób - wspominał zmarłego w poniedziałek Tadeusza Mazowieckiego Jarzy Borowczak.
Jerzy BorowczakJerzy BorowczakIgor Miszczuk

Jeden z inicjatorów strajków w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku, przypomniał w "Sygnałach dnia", że poznał Tadeusza Mazowieckiego w 1980 roku, właśnie w Stoczni Gdańskiej. - Przyjechał z prof. Geremkiem. Zwracaliśmy się do nich panie Tadeuszu i panie profesorze - powiedział Borowczak.

Jak wspominał, robotnicy obawiali obecności intelektualistów podczas strajku. - To Lech Wałęsa zdecydował, że trzeba ich wpuścić. Jako robotnicy uważaliśmy, że rozmawiamy z rządem, który mówi po polsku i  pośrednicy nie są nam potrzebni - powiedział Borowczak.

Jego zdaniem bez ekspertów, wśród których wyróżniał się Tadeusz Mazowiecki, trudno byłoby negocjować z rządem. - Oni znali mentalność władzy. Czuli, na co może pójść. Znali bardzo dobrze naszego przeciwnika. Nawet sam rząd inaczej by się zachowywał, bo my byliśmy bardzo agresywni - powiedział Borowczak.

Tadeusz Mazowiecki w Radiach Wolności. Nagrania archiwalne w serwisie specjalnym portalu PolskieRadio. pl >>>

Tadeusz Mazowiecki zmarł w poniedziałek 28 października. Miał 86 lat. W 1989 roku został pierwszym niekomunistycznym premierem Polski. Stworzył koalicyjny rząd z udziałem "Solidarności", PZPR, ZSL i SD. Rok później kandydował w wyborach prezydenckich. Zajął trzecie miejsce za Lechem Wałęsą i Stanem Tymińskim. Po porażce złożył dymisję gabinetu. Od 1991 do 1997 roku był posłem na Sejm.
Do 1955 Tadeusz Mazowiecki był związany z katolickim ruchem "Pax". W latach 60. i 70. był posłem na Sejm PRL z ramienia katolickiej grupy "Znak". Interpelował w sprawie wydarzeń marcowych 1968 roku.
W 1971 roku podjął nieudaną próbę powołania niezależnej komisji sejmowej do zbadania wypadków grudniowych na Wybrzeżu, za co nie został dopuszczony do ubiegania się o następną kadencję.
Od 1976 roku związał się z opozycją. W sierpniu 1980 stanął na czele Komisji Ekspertów, której zadaniem było wesprzeć strajkujących w Gdańsku robotników w rokowaniach z władzą. Internowany 13 grudnia 1981 roku, przebywał w obozach do grudnia 1982. Po zwolnieniu współpracował z Lechem Wałęsą, uczestniczył w obradach "Okrągłego Stołu".

Stan wojenny: serwis specjalny portalu PolskieRadio.pl >>>
Był jednym z założycieli Unii Demokratycznej, następnie był związany z Unią Wolności. W 2005 roku uczestniczył w tworzeniu Partii Demokratycznej - demokraci.pl. Wchodził w skład rady politycznej PD, a  do 2006 roku był jej przewodniczącym.

W 1992 roku Tadeusz Mazowiecki został sprawozdawcą ONZ ds. konfliktu w byłej Jugosławii. Po trzech latach, jako jedyny wysoki funkcjonariusz ONZ, podał się do dymisji na znak protestu przeciwko bierności wspólnoty międzynarodowej. Jest pierwszym Polakiem, który otrzymał order herbu Bośni - jedno z najwyższych odznaczeń Republiki Bośni i Hercegowiny, przyznawane osobom zasłużonym dla kraju.
Tadeusz Mazowiecki był członkiem PEN-Clubu, autorem książek i prac, między innymi książki "Druga twarz Europy". Otrzymał wiele nagród polskich i zagranicznych, w tym prestiżowe wyróżnienie "Premio Napoli" w dziedzinie prozy i publicystyki. Był członkiem Kapituły Orderu Orła Białego do 2007 roku, kiedy to odmówił ponownego złożenia oświadczenia lustracyjnego. Kilka lat temu "Gazeta Wyborcza" wyróżniła go jako "Człowieka Roku" oraz dodatkowo uhonorowała tytułem "Człowieka dwudziestolecia Gazety Wyborczej".

Z Jerzym Borowczakiem rozmawiał Krzysztof Grzesiowski

>>>Zapis całej rozmowy

Jedynka/IAR, tj

"Sygnały dnia" na antenie Jedynki od poniedziałku do soboty między godz. 6.00 a 9.00. Zapraszamy!