Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Maciej Machcewicz 30.06.2024

Syrena 105 - królowa polskich szos

30 czerwca 1983 roku w bielskiej Fabryce Samochodów Małolitrażowych zakończono produkcję samochodu Syrena 105.

Marzenia o własnym samochodzie

- Powstanie Syreny było wynikiem marzeń o własnym, polskim samochodzie, nie tylko naszej krajowej produkcji, ale również konstrukcji - mówił inż. Jerzy Jasiuk, dyrektor Muzeum Techniki w Warszawie.

Decyzję o rozpoczęciu produkcji samochodu dla ludu podjął Komitet Centralny PZPR w maju 1953 roku. Grupa inżynierów z Karolem Pionnierem na czele, chcąc przełamać monopol realizowanego na licencji radzieckiej samochodu marki Warszawa, zaproponowała opracowanie prototypu polskiego auta.

Posłuchaj
04:05 Syrena.mp3 Kultowe polskie pojazdy - cykl gawęd inż. Jerzego Jasiuka - dyrektora Muzeum Techniki o polskim przemyśle motoryzacyjnym i jego produktach. (PR, 5.03.2012)

  

Na efekty prac nie trzeba było długo czekać. W Sylwestra 1953 roku zaprezentowano pierwszy, prototypowy, egzemplarz samochodu Syrena.

- Jego prędkość wynosiła do 100 km/h. Zużycie paliwa było w tych modelach bardzo wysokie, przekraczało 8 litrów/100 km. Jeden z tych prototypów zachował się w zbiorach Muzeum Techniki – dodał dyrektor Jerzy Jasiuk w audycji "Kultowe polskie pojazdy".

Symbol polskiej motoryzacji

Pierwsze Syrenki zjechały z taśmy produkcyjnej w 1957 roku. Wyprodukowano ich wtedy 200 sztuk. Syrena była najpopularniejszym samochodem w Polsce, aż do pojawienia się, dziesięć lat później, Fiata 125p. Przez lata modernizowano i produkowano kolejne modele. Powstały pick-upy oraz minivany. W 1975 pojawiła się nawet luksusowa wersja Syreny. Samochód brał nawet udział w jednym z rajdów Monte Carlo, jednak nie odniósł żadnych sukcesów.

Konstruktorzy Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu pracowali nad bardziej nowoczesnymi formami Syreny, jednak na skutek decyzji politycznych i ograniczeń gospodarki centralnie planowanej nie wychodziły one poza fazę projektu.

Auto miało liczne wady. Jednak biorąc pod uwagę, że już w momencie produkcji konstrukcja była przestarzała, należy docenić polskich inżynierów. Stworzyli auto, które przetrwało na polskich drogach ponad 30 lat, stając się symbolem rodzimej motoryzacji. 30 czerwca 1983 roku z bielskiej Fabryki Samochodów Osobowych wyjechała ostatnia Syrena 105. Do produkcji został wprowadzony Fiat 126, znany jako "maluch".

Obecnie projektowany jest samochód Aquila Sport. Jest to współczesna wersja Syreny Sport, nazywanej najpiękniejszym autem zza Żelaznej Kurtyny.

mjm