Ignacy Chrzanowski. Zarażał pasją do literatury

Wielki znawca literatury i późniejszy profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego spokrewniony był z rodzinami Henryka Sienkiewicza i Joachima Lelewela. Do poświęcenia się literaturze przekonała go podobno lektura "Odysei" Homera. Studiował filologię, filozofię i historię na Uniwersytecie Warszawskim oraz Wrocławskim, później także w Berlinie i Paryżu.

Swoją niezwykłą fascynację literaturą potrafił przekazać swoim uczniom. Jedną z jego wychowanek była sama Maria Dąbrowska. Często zdarzało się też, że potrzebującym studentom z własnych pieniędzy fundował stypendia.

O literaturze pisał językiem bardzo barwnym i bogatym, ale jednocześnie na tyle prostym, aby wszyscy czytelnicy mogli go zrozumieć. W podobny sposób prowadził też wykłady, które cieszyły się ogromną popularnością wśród młodzieży. – Jego stosunek do uczniów był nadzwyczajny – wspominają prof. Chrzanowskiego najbliżsi. – A popularność tak wielka, że jak się szło na jego wykład, to trzeba było pójść wcześniej, żeby dostać miejsce.

Ożenił się z dużo bogatszą od siebie Wandą Szlenkier. Rodzina jego żony jednak bardzo szybko zaakceptowała to małżeństwo, gdyż związek z przyszłym profesorem był dla ich córki wielką nobilitacją. Córka Chrzanowskich, Hanna była działaczką charytatywną i autorką pierwszego podręcznika pielęgniarstwa, a syn Bohdan, oficer Wojska Polskiego, zginął w Katyniu.

– Stryj zawsze odznaczał się wielką cywilną odwagą – słyszymy w audycji "Nieznane o znanych". – Mówił o swoich przekonaniach z całą otwartością i nie zawsze były lojalne w stosunku do ówczesnego rządu.

Wraz z innymi pracownikami Uniwersytetu Jagiellońskiego został aresztowany przez Niemców w ramach Sonderaktion Krakau w listopadzie 1939 roku. Więziono go w Krakowie, Wrocławiu i w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen w Niemczech. Tam 19 stycznia 1940 roku zmarł na zapalenie płuc.

Jego prochy pochowano w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim, a na grobie widnieje napis: "Wychowawca i przyjaciel młodzieży". Ci, który znali prof. Ignacego Chrzanowskiego wspominają, że był zawsze pogodny, lubił dowcipkować i opowiadać anegdoty.

Posłuchaj niezwykłych wspomnień bliskich i uczniów Ignacego Chrzanowskiego z 1978 roku zachowanych w Archiwum Polskiego Radia.

mb