Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Izabella Mazurek 11.06.2022

Maria Czapska - obywatelka Europy

Hrabianka Hutten-Czapska (przydomku ani tytułu nie używała), siostra młodszego o dwa lata malarza i pisarza Józefa Czapskiego zmarła 11 czerwca 1981 roku w Paryżu.
Maria CzapskaMaria CzapskaWikimedia Commons/Narodowe Archiwum Cyfrowe/autor nieznany

Pochodziła z najzamożniejszej gałęzi wielonarodowego rodu Czapskich, która posiadała olbrzymie, odziedziczone po Radziwiłłach latyfundia w okolicy Mińska i na Wołyniu.

Dzieciństwo i młodość spędziła w rodzinnym majątku w Przyłukach pod Mińskiem. Studiowała polonistykę w Krakowie w latach 1921-25.

- Te lata studiów stoją mi bardzo żywo w pamięci – mówiła Maria Czapska w wywiadzie, którego udzieliła Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w 1963 roku. – Te pierwsze kroki osobistej niezależności w Polsce wyzwolonej, zjednoczonej, w Krakowie - mieście starych murów i plant kwitnących, mieście, które skupiało zawsze młodzież z trzech polskich zaborów, to miało swój szczególny urok – wspominała Maria Czapska.

Posłuchaj audycji Konrada Tatarowskiego o Marii Czapskiej z cyklu "Polscy twórcy na emigracji" i dowiedz się, o jakich profesorach z Uniwersytetu Jagiellońskiego opowiadała Maria Czapska.


Posłuchaj
20:25 Tatarowski o Czapskiej.RWE 1990.mp3 Audycja o twórczości Marii Czapskiej z cyklu "Polscy twórcy na emigracji", Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa, 1990

 

Po studiach, w okresie międzywojennym, przez kilka lat mieszkała w Paryżu ze swoim bratem Józefem i grupą malarzy kapistów. Lata wojny spędziła w Polsce. W 1945 roku wyjechała na stałe do Francji i zamieszkała w Paryżu. Współpracowała z Instytutem Literackim i "Kulturą".

Jej najbardziej znane książki to napisany wspólnie z bratem "Dwugłos wspomnień" (Londyn 1965), "Europa w rodzinie" (Paryż 1970) i "Czas odmieniony" (Paryż 1978).

"Europa w rodzinie" w jakiś sposób nawiązuje do wydanej kilka lat wcześniej "Rodzinnej Europy" Czesława Miłosza, choć utrzymanej w odmiennej pisarskiej konwencji. Czapska snuje swoją opowieść, opierając się na relacjach rodzinnych, listach, wspomnieniach. Więcej niż połowę książki wypełniają dzieje rodziny Czapskich od XVIII wieku do początku I wojny światowej. Szczególnie miejsce w tych wspomnieniach zajmują relacje z dzieciństwa i wczesnej młodości autorki i jej brata Józefa, późniejszego słynnego malarza i pisarza.

Zobacz serwis specjalny portalu PolskieRadio.pl poświęcony Józefowi Czapskiemu.

Posłuchaj audycji Konrada Tatarowskiego o Marii Czapskiej z cyklu "Polscy twórcy na emigracji" i dowiedz się, jakie były losy tej znanej rodziny szlacheckiej i jej udział w wydarzeniach ważnych w dziejach Europy XIX wieku.

im