Spalenie na stosie Jana Husa było konsekwencją jego jawnego wystąpienia przeciwko Kościołowi i zapowiedzią tego, co miał dokonać 100 lat później Marcin Luter.
– Po raz pierwszy doszło do tak wyraźnego wystąpienia i jego ukarania przez oficjalny Kościół człowieka, myśliciela, teologa, który występował nie tylko teoretycznie, ale i praktycznie przeciwko hierarchii i tzw. kościołowi instytucjonalnemu, a przede wszystkim papiestwu – mówił historyk Tadeusz Rosłanowski w audycji Agnieszki Steckiej.
26:07 Jan Hus i jego trudne losy reformatrora.mp3 O procesie czeskiego filozofa i teologa Jana Husa mówi historyk Tadeusz Rosłanowski, audycja Agnieszki Steckiej. (PR, 9.03.2001)
Proces
Sobór w Konstancji został zwołany pod naciskiem króla Węgier i Niemiec Zygmunta Luksemburskiego, którego celem było ustanowienie jednego papieża w Kościele oraz zwalczanie herezji. Jan Hus przybył do Konstancji pod koniec 1414 roku na wezwanie antypapieża Jana XXIII i króla niemieckiego, który zapewniał mu bezpieczeństwo. Zaraz po złożeniu zeznań został uznany za heretyka i aresztowany.
– Zarzucano mu w szczególności to, iż nie tylko występuje przeciwko hierarchii kościelnej, powołując się na pisma wybitnego teologa herezjarchy angielskiego Johna Wycliffe'a, ale na dodatek dokonuje tego w sposób, który zagraża bezpieczeństwu Królestwa Czeskiego – wyjaśniał Tadeusz Rosłanowski.
Jan Hus utrzymywał, że władza papieska nie ma żadnego związku z czynnikiem boskim. Przekonywano Husa, żeby odwołał zeznania, ten jednak się nie zgodził i spłonął na stosie.
Niepokorny
Urodził się w roku 1370. Dwadzieścia lat później rozpoczął studia na Uniwersytecie w Pradze, a w wieku 39 lat został rektorem tej uczelni, która za czasów Husa silnie rozwijała myśl reformatorską.
Jan Hus, zajmując się przez lata badaniem cudów, zafascynowany pismami Johna Wycliffe'a, stwierdził, że większość cudów to mistyfikacje, a źródła prawdziwej wiary należy upatrywać tylko w Biblii. Jawna krytyka praktycznych posunięć Kościoła katolickiego przynosiła mu coraz większą liczbę przeciwników. Skala sporu urosła do takich rozmiarów, że Hus musiał w roku 1412 uciec z Pragi.
Ruch husycki
– W XV wieku Czechy stały się jednym z głównych ognisk ruchu proreformatorskiego na terenie katolickiej Europy, zapłaciły jednak za to bardzo wysoką cenę – podkreślała Agnieszka Stecka. – Proces Jana Husa jest jednym z najważniejszych, najbardziej istotnych, jakie święta inkwizycja wytoczyła komuś, kto ośmielił się mieć odmienne zdanie w sprawach wiary.
Śmierć Jana Husa stała się punktem zapalnym i początkiem wojen husyckich w Czechach.
mb