19 lat temu, 21 listopada 2004 roku, Wiktor Janukowycz został ogłoszony zwycięzcą wyborów prezydenckich na Ukrainie. Jawne fałszerstwo spowodowało, że społeczeństwo wyszło na ulice. Tak rozpoczęła się "pomarańczowa rewolucja".
13:07 ukraina - co dalej.mp3 Audycja Romana Czejarka i Małgorzaty Słomkowskiej w Programie Pierwszym Polskiego Radia z 25 listopada 2014 o ówczesnej sytuacji na Ukrainie.
Opozycja już niemalowana
- Kilkanaście procent, jeśli nie kilkadziesiąt, gdyby te wybory odbyły się w sposób uczciwy, pragnie integracji ze strukturami euroatlantyckimi - wyjaśniał szef redakcji ukraińskiej Programu V Polskiego Radia Andrzej Rybałt na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia z 25 listopada 2014. - Władza wreszcie musi traktować opozycję nie tylko jako partnera, ale również jako potencjalną siłę, która przejmie władzę.
6 grudnia odbyły się obrady okrągłego stołu z udziałem pomarańczowej opozycji i władz. W roli mediatora wystąpił m. in. Prezydent Rzeczpospolitej Aleksander Kwaśniewski. Kijów, w czasie trwania rewolucji, odwiedzili także między innymi Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski i Lech Wałęsa.
Groźba podziału?
Ustępujący prezydent Ukrainy Leonid Kuczma już na samym początku wystąpień wprowadził w kraju stan wyjątkowy. Stabilność państwa została zachwiana, a w dyskursie pojawiły się pytania o możliwość podziału Ukrainy.
- Powiedziałbym, że w rezultacie tych wyborów podział ma nieco inny charakter. Jest to podział na te regiony gdzie władzy udawało się oszukiwać na wyborach bardziej, i na te, w których mniej – mówił ukraiński pisarz Jurij Andrychowicz.
Zmarnowana okazja
W wyniku powtórzonej tury prezydentem został Juszczenko. Misję tworzenia rządu powierzono Julii Tymoszenko. Z czasem przedstawiciele niedawnej opozycji zaczęli walczyć między sobą o władzę. To spowodowało kryzys zaufania do prozachodnich polityków.
"Pomarańczowa rewolucja" była pierwszym aktem prozachodnich ambicji ukraińskiego społeczeństwa o tak dużym zasięgu. W roku 2010 Wiktor Janukowycz pokonał Juszczenkę w wyborach prezydenckich, zawracając Ukrainę z proeuropejskiego kursu.
Preludium Euromajdanu
21 listopada 2013 roku społeczeństwo ukraińskie ponownie zaprotestowało, tym razem przeciw odłożeniu przez Janukowycza podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską. Rozpoczęły się protesty na Euromajdanie, które doprowadziły do obalenia prezydenta.
Posłuchaj popołudniowej audycji w Programie Pierwszym Polskiego Radia z 25 listopada 2014 o ówczesnej sytuacji na Ukrainie.
bm