130 lat temu, 20 marca 1894 roku, zmarł Lajos Kossuth, przywódca rewolucji węgierskiej, bohater narodowy Madziarów.
Nim Kossuth zajął się polityką, pracował jako prawnik i literat. Od połowy lat dwudziestych zaangażował się w działalność parlamentarną w skrzydle narodowo-liberalnym.
Posłuchaj audycji poświęconej jednemu z najwybitniejszych Węgrów w historii
- Do dojrzewania politycznego Kossutha przyczyniło się echo powstania listopadowego na Węgrzech –wyjaśniał prof. István Kovács – Powstanie wstrząsnęło Węgrami, którzy obawiali się Rosji od czasów rozbiorów Polski. Na sejmikach Węgrzy wystosowali do króla (dla nich Habsburg był królem) odezwę, by ten wspomógł Polaków w powstaniu.
Rewolucja węgierska
Od chwili wybuchu Wiosny Ludów w marcu 1848 roku Kossuth domagał się konstytucji dla całego państwa Habsburgów. Jego poglądy ewoluowały w kierunku uzyskania przez Węgry pełnej niezależności. Cesarz Ferdynand zaproponował wprowadzenie konstytucji, w myśl której wszystkim ludom cesarstwa zapewniona zostaje nietykalność narodowa i językowa. To podjudziło konflikt między Madziarami a pozostałymi mniejszościami – serbską, chorwacką, słowacką – habsburskiego imperium. Węgrzy zapragnęli pełnej niepodległości. Wybuchła otwarta wojna. W myśl hasła "Za wolność waszą i naszą" Madziarów wsparło wielu Polaków z Józefem Bemem na czele. Kossuth – który sam został wyznaczony na przywódcę powstania - mianował Bema wodzem naczelnym armii 7 sierpnia 1848.
-Droga Kossutha to droga człowieka, który najpierw słowem pisanym walczył o wolność, później sam stanął na barykadach – mówił prof. Andrzej Romanowski.
Waleczność Madziarów na niewiele się zdała, gdy do wojsk austriackich dołączyła armia Rosji związanej z Austrią Świętym Przymierzem.
Emigrant do końca swych dni
Po upadku powstania i kasacji Królestwa Węgierskiego Kossuth musiał udać się na emigrację. Najpierw do Turcji, później do Włoch. Tam tworzy Legion Węgierski, który walczył u boku Włochów z Austriakami. Po przegranej wojnie Habsburgowie musieli pojednać się z Madziarami, żeby ocalić imperium. W 1867 roku w ramach pojednania austriacko-węgierskiego powstańcy zostali objęci amnestią. Wśród nich był też Kossuth. Ten jednak zdecydował się pozostać na wygnaniu we Włoszech, dożywając wieku 92 lat. Zmarł 20 marca 1894 w Turynie.
Na emigracji Kossuth przewidział, co w ciągu najbliższego stulecia spotka jego kraj. Co dokładnie powiedział o przyszłości swojego kraju? Posłuchaj audycji.
bm