Bitwa pod Olszynką Grochowską – odepchnąć Rosjan od stolicy

25 lutego 1831 roku stoczono bitwę pod Olszynką Grochowską, jedną z największych i najbardziej krwawych bitew powstania listopadowego.

- Jeśli chodzi o możliwość rozbicia armii Dybicza, to w tym momencie zapewne ona nie istniała - mówił prof. Jarosław Czubaty w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Widnokrąg. Mity Polskie". - Planem strategicznym dowództwa polskiego było stoczenie bitwy, która odepchnęłaby Dybicza od Warszawy. To było bezpośrednie zagrożenie, kilka kilometrów od stolicy.

Bitwa pod Stoczkiem - walka o morale

Przeciwko sześćdziesięciotysięcznej armii Iwana Dybicza wystąpiło czterdziestotysięczne polskie wojsko. Wodzem naczelnym oficjalnie był Michał Radziwiłł, lecz de facto dowództwo leżało w rękach Józefa Chłopickiego, który co prawda zrzekł się władzy dyktatorskiej, ale jako jeden z najbardziej doświadczonych wodzów przygotował i poprowadził działania pod Olszynką.

Chłopicki po mistrzowsku wykorzystał ukształtowanie terenu. W jakich warunkach przebiegała bitwa? Posłuchaj audycji.

- To była niezwykle krwawa i zacięta potyczka. To z całą pewnością zaskoczyło Rosjan - wyjaśniał historyk. - Starcie zakończyło się dla nich ogromnymi stratami (…). Dybicz nie miał możliwości kontynuowania ofensywy w tym momencie. W grę wchodziło zdobywanie dużego miasta i forsowanie Wisły.

Ciężkie straty zmusiły obie strony do odwrotu. Taktyczne zwycięstwo leżało jednak po polskiej stronie. Bitwa o Olszynkę Grochowską powstrzymała ofensywę wojsk rosyjskich i dała siłom powstańców czas na przegrupowanie i wyprowadzenie kontrataku. Tego zadania nie mógł się już podjąć Chłopicki, który w trakcie walk został ciężko ranny i nie był zdolny do dalszego dowodzenia.

Nowym dyktatorem został gen. Jan Skrzynecki, który wsławił się sprawnym dowodzeniem w końcowej fazie boju o Olszynkę Grochowską. Pod koniec marca podjął on kontrofensywę (której zaplanowanie przypisywane jest zastępcy nowego wodza naczelnego - Ignacemu Prądzyńskiemu).

bm