Po podpisaniu porozumień sierpniowych Lech Wałęsa powiedział: "Uzyskaliśmy wszystko, co w obecnej sytuacji mogliśmy uzyskać. Resztę też uzyskamy, bo mamy rzecz najważniejszą: nasze niezależne samorządne związki zawodowe. To jest nasza gwarancja na przyszłość". Jednak droga do rejestracji związku okazała się długa, wyboista i pełna dołków wykopywanych przez władzę.
"Komuniści wiedzieli, że stoją na przegranej pozycji". Andrzej Gwiazda o rejestracji "Solidarności""
13 września 1980 Rada Państwa podjęła decyzję o trybie rejestracji nowych związków, zaznaczając przy tym, że statut związku nie może być sprzeczny z Konstytucją PRL i innymi przepisami prawa. W tym samym czasie związkowcy pracowali nad projektem statutu. W kraju istniało już 16 regionalnych organizacji związkowych, a niezależny ruch związkowy obejmował około 3,5 tysiąca zakładów i około 3 milionów pracowników.
17 września w Gdańsku przedstawiciele ruchu związkowego przyjęli wniosek o przygotowaniu przez MKZ w Gdańsku statutu prawnego dla całego niezależnego ruchu związkowego, na którego podstawie wszystkie Międzyzakładowe Komitety Związkowe zarejestrują się jako jedna organizacja pod nazwą NSZZ "Solidarność". Powołano do życia Krajową Komisję Porozumiewawczą (KKP) NSZZ "Solidarność" pod kierownictwem Lecha Wałęsy.
24 września w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie został złożony wniosek o rejestrację NSZZ "S" z siedzibą w Gdańsku. 1 października do siedziby władz związku wpłynęło pismo sędziego Zdzisława Kościelniaka z zastrzeżeniami dotyczącymi złożonego wniosku o rejestrację Solidarności. Uwagi dotyczyły m.in. braku w statucie zapisu o kierowniczej roli partii w PRL i określenia zakresu terytorialnego działalności związku. Dwa dni później w wielu zakładach pracy na wezwanie Solidarności odbyły się jednogodzinne strajki. Był to protest przeciwko opieszałości władz we wprowadzaniu w życie Porozumień Sierpniowych.
01:02 Rejestracja Solidarności.mp3 Solidarność legalna - Sąd Wojewódzki w Warszawie na podstawie znowelizowanej ustawy o związkach zawodowych zarejestrował nowy związek. Relacja z rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Fragment audycji "7 dni w kraju i na świecie". (PR, 17.04.1989)
Jeszcze tego samego dnia Sąd Wojewódzki w Warszawie wpisał do rejestru związków NSZZ "Solidarność", dokonał jednak zmian w statucie. Skreślone zostały zapisy o prawie do strajku, dopisano natomiast stwierdzenie o kierowniczej roli PZPR. Po ogłoszeniu przez sąd decyzji o zarejestrowaniu zmienionego statutu opuszczający salę sądu Lech Wałęsa oświadczył: "Zdaje mi się, że zarejestrowano inny związek niż ten, który ja reprezentuję". KKP ogłosiło oficjalny protest i zapowiedziało odwołanie do Sądu Najwyższego. Ogłoszono też gotowość strajkową.
10 listopada Sąd Najwyższy uchylił poprawki wprowadzone do statutu NSZZ "Solidarność" przez warszawski Sąd Wojewódzki. Przedstawiciele związkowców zgodzili się na dołączenie aneksu – postanowień konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz fragmentu Porozumienia Gdańskiego, w którym MKZ uznawał kierowniczą rolę PZPR w państwie. KPP odwołała ogłoszoną na 27 października gotowość strajkową. Rejestracja NSZZ "Solidarność" stała się faktem.
pd/im