Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Mariusz Filar 03.10.2023

Koniec podziału Niemiec na RFN i NRD

3 października 1990 roku zgodnie z traktatem zjednoczeniowym, ratyfikowanym przez parlamenty obu państw niemieckich kilka dni wcześniej, landy NRD przystąpiły do RFN. Prezydent RFN Richard von Weizsaecker przejął obowiązki głowy zjednoczonego państwa.

Wcześniej, podczas konferencji zjednoczeniowej "2 plus 4", której ostatnie spotkanie odbyło się 12 września 1990 w Moskwie, uczestnicy - Stany Zjednoczone, Związek Radziecki, Francja i Wielka Brytania - zrzekli się praw i odpowiedzialności w stosunku do Berlina i Niemiec. W konferencji brali też udział przedstawiciele obu państw niemieckich.


Posłuchaj
31:44 Zjednoczenie Niemiec Relacja na żywo z uroczystości zjednoczenia Niemiec. Komentatorzy: Janusz Marchwiński; A. Więckowski. (RWE, 3.10.1990)

 

Granica pomiędzy NRD i RFN, której część tworzył mur berliński, została otwarta 9 listopada 1989 roku. Wcześniej, po masowych protestach i ucieczce ponad stu tysięcy obywateli NRD na Zachód, ustąpiły władze NRD z Erichem Honeckerem na czele.

Po zjednoczeniu Niemcy stały się najliczniejszym państwem europejskim, nie licząc Rosji. Kraj o powierzchni 357 tysięcy kilometrów kwadratowych zamieszkiwało blisko 78 milionów obywateli.

Liczba krajów związkowych - landów wchodzących w skład Niemiec - wzrosła po zjednoczeniu z 10 do 16. Są to: Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Bawaria, Badenia-Wirtenbergia, Dolna Saksonia, Hesja, Saksonia, Palatynat Reński, Berlin, Saksonia-Anhalt, Turyngia, Brandenburgia, Szlezwik-Holsztyn, Meklemburgia, Hamburg, Saara oraz Brema.

Historia podziału Niemiec sięga 1949 roku. Z trzech powojennych stref okupacyjnych Niemiec Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja - utworzyły Republikę Federalną Niemiec. W odpowiedzi Stalin doprowadził do powstania Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

W 1961 roku szef państwa i partii NRD Walter Ulbricht kazał zbudować mur wokół zachodniej części Berlina. Niemiecko-niemiecka granica stała się jedną z najlepiej strzeżonych na świecie.


Posłuchaj
27:54 zjednoczenie.mp3 Rowmund Piłsudski działacz emigracyjny, Bolesław Wierzbiański, wydawca nowojorskiego "Nowego Dziennika", Jan Nowak-Jeziorański, były dyrektor RWE, Bohdan Osadczuk z Uniwersytetu Ukraińskiego na Obczyźnie o ewentualnym zjednoczeniu Niemiec. (RWE, 1984)

 

Masowe demonstracje w NRD przeciwko rządom Ericha Honeckera zwane "demonstracjami poniedziałkowymi", doprowadziły do jego rezygnacji w październiku 1989 roku. 9 listopada 1989 roku nowy rząd zniósł ograniczenia w podróżowaniu do RFN. Na wieść o nowych przepisach obywatele NRD masowo ruszyli za granicę. Jeszcze tej samej nocy Niemcy z obu państw spontanicznie przystąpili do burzenia muru berlińskiego, który upadł po 28. latach istnienia.


Posłuchaj
01:03 Zjednoczenie Niemiec - sondaż Zjednoczenie Niemiec - sondaż. (PR, 1989)

 

W listopadzie 1989 roku kanclerz RFN Helmut Kohl ogłosił dziesięciopunktowy plan zjednoczenia. W lutym 1990 roku odbyło się wspólne posiedzenie rządów obu państw niemieckich. W lipcu tego samego roku wszedł w życie układ o unii walutowej, zaś we wrześniu na konferencji "2 plus 4" uregulowano sprawy zagraniczne i kształt granic nowego państwa.

mf