Polskie Radio
Martyna Konopka
20.02.2015
Najwyższa władza w rękach Piłsudskiego
– On miał bardzo wielu przyjaciół i wielu nieprzyjaciół, jak każda wybitna indywidualność – mówił prof. Tomasz Nałęcz. – Ale jak patrzy się, zwłaszcza dzisiaj, na to targowisko, gdzie się przepychają między sobą najczęściej szakale, to się pojawia nuta tęsknoty za człowiekiem wielkiego formatu, którym Piłsudski był.
Józef PiłsudskiPAP/CAF-reprodukcja
Posłuchaj
-
Józef Piłsudski - audycja z cyklu "Postacie XX wieku".
Czytaj także
20 lutego 1919 Józef Piłsudski został zatwierdzony przez Sejm jako głowa państwa z tytułem Naczelnika Państwa. Swoją władzę złożył 14 grudnia 1922 na ręce wybranego przez Zgromadzenie Narodowe, na mocy konstytucji marcowej, prezydenta RP Gabriela Narutowicza.
Urząd Naczelnika Państwa w II Rzeczpospolitej powstał na mocy wydanego przez Piłsudskiego dekretu o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej, który regulował kompetencje tymczasowych organów państwowych do momentu ukonstytuowania Sejmu Ustawodawczego wybranego w demokratycznych wyborach.
Dekret obowiązywał od 29 listopada 1918. Od tego też dnia Piłsudski pełnił obowiązki Tymczasowego Naczelnika Państwa. 20 lutego 1919 złożył władzę na ręce Sejmu Ustawodawczego, który powierzył mu dalsze sprawowanie tej funkcji. Od tego momentu kompetencje Naczelnika Państwa określała Mała Konstytucja.
Do Piłsudskiego jako Naczelnika Państwa należała najwyższa władza cywilna i wojskowa. On w porozumieniu z Sejmem powoływał rząd. Decydował o polityce zagranicznej kraju. Był też Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich, przewodniczył Radzie Obrony Państwa.
Więcej archiwalnych dźwięków o Józefie Piłsudskim w serwisie - Radia Wolności >>>
Z osobą Józefa Piłsudskiego jest związanych wiele przełomowych wydarzeń w historii Polski. W czasie I wojny światowej był komendantem Legionów, a jego powrót do ojczyzny 10 listopada 1918 stał się sygnałem do ogłoszenia niepodległości Polski. W wolnym kraju Sejm powierzył Piłsudskiemu stanowisko Naczelnika Państwa. Został on też pierwszym marszałkiem Polski. Dwukrotnie, w latach 1926-28 oraz w 1930 pełnił urząd premiera. W 1926 roku dokonał zamachu stanu i wprowadził tak zwane rządy sanacyjne.
Jako Naczelny Wódz Wojska Polskiego Piłsudski zorganizował w 1919 roku zbrojny opór przeciwko najazdowi bolszewickiemu. W czasie wojny polsko-rosyjskiej odniósł wiele zwycięstw. Dowodził w rozstrzygającej o losach wojny i o niepodległości Polski zwycięskiej Bitwie Warszawskiej w sierpniu 1920 roku, która przeszła do historii jako "Cud nad Wisłą".
Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935. Został pochowany na Wawelu, w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów. Serce marszałka złożono na wileńskim cmentarzu na Rossie, w grobie jego matki.
mk