Lena Piękniewska: naszym obowiązkiem jest poznanie losów tych bohaterów

Z wizytą w Muzeum POLIN. "Opowieść o tysiącu lat historii polskich Żydów"

Album "Coś przyjdzie: miłość lub wojna" jest zapisem fonograficznym koncertu, który odbył się w styczniu 2019 roku w Studium im. Agnieszki Osieckiej. Powstał dzięki współpracy aktorki i pieśniarki Leny Piękniewskiej i kompozytora Pawła Skorupki.

Źródło: Lena Piękniewska Management/Lena Piękniewska, Zuzanna Ginczanka, "Maj 1939"

Opowiadały o swoich marzeniach

Dzieci opowiadały w swoich wierszach - wykorzystanych w utworach - o marzeniach, które w większości pozostały niespełnione. Zostały bowiem ścięte przez wojenną gilotynę. - Trzynastoletni Abramek w łódzkim getcie pisał o tym, jak będzie zwiedzał świat, kiedy dorośnie. Nie pisał, że jest mu ciężko, ciemno i jest głodny, tylko zwracał się ku swoim marzeniom i jasnej stronie. Szukał tego, co pozwoli mu przeżyć i będzie większe niż to, co widział w łódzkim getcie - zauważa Lena Piękniewska.

- To, w jaki sposób dzieci dawały sobie radę poprzez twórczość, jest nieodkrytym źródłem wiary i jakiegoś życia. Poezji napisanej przez dzieci w trakcie Holocaustu jest bardzo dużo i nie wiem, czy ktoś się za to zabrał. Namawiam parę osób, które zajmują się takim zbieractwem, aby ktoś to zebrał i ukochał, tak jak ja to bardzo kocham. To jest dla mnie ogromnie istotne, co te dzieci pisały i w jaki sposób to robiły - dodaje artystka.

Źródło: Agencja Muzyczna Polskiego Radia/Lena Piękniewska, "Marzenie"

Te wiersze są potwornie smutne

Czy twórczość żydowskich dzieci była oparta na wielkiej nadziei i przywiązaniu do życia? - I tak i nie. Jest bardzo dużo wierszy, które są potwornie smutne i jeden do jednego mówią o śmierci, głodzie, rozpaczy, tęsknocie czy byciu porzuconym. Wydaje mi się jednak, że dzieci znalazły sposób, żeby to wypisać na zasadzie motywu terapeutycznego, w którym pisze się o tym, co czuje się. One to robiły w sposób poetycki i jakoś im to pomagało - odpowiada Lena Piękniewska.

Jednym z utworów znajdujących się na płycie jest piosenka "Marzenie". Inspiracją do opracowania tego utworu był wiersz Abramka Koplowicza. - Od "Marzenia" wszystko się zaczęło. Dostałam je od pewnej dziewczynki po moim koncercie w Toruniu. Do tego czasu nie myślałam, że istnieje coś takiego jak dziecięca poezja z okresu Holocaustu - przyznaje Lena Piękniewska.

Czytaj także:

• Leski pracuje nad nową płytą. "Teksty o zwykłym i niezwykłym życiu"
• Niezwykła płyta "Phoenix". Wawrowski: koncert Różyckiego pisany był w trakcie powstania

Piosenkarka natrafiła również na wiersze Abrahama Cytryna, Zuzanny Ginczanki czy Janki Hescheles, która jako jedyna przeżyła Holocaust. Twórczość ta nie należy do łatwych, dlatego warto przygotować się emocjonalnie przed jej poznaniem.

- W czasie koncertu opowiadam o losach tych bohaterów, ponieważ naszym obowiązkiem jest ich poznanie. Zdarza mi się wtedy nie zaśpiewać piosenki, bo za bardzo skontaktuję się z tym, co wydarzyło się. Chciałabym powiedzieć tym ludziom, żeby nie smucili się, bo też czuję ten ciężar i smutek. Niektórzy po raz pierwszy słyszą o tym, że te dzieci pisały wiersze i zastanawiają się, jak to jest, że trzynastoletni chłopiec pisze w getcie łódzkim, że będzie zdumiewał się tym pięknym światem. Miałam wtedy ochotę krzyczeć: "Abramku, jakim pięknym światem? Co ty widzisz za tym oknem?". A on to robi, po prostu ucieka i pokazuje, że wygrało życie. On mi to mówi, że nie wygrała śmierć czy ciemność - zdradza Lena Piękniewska.

***

Tytuł audycji: Muzyczna Jedynka

Prowadziła: Anna Will

Gość: Lena Piękniewska (aktorka, piosenkarka)

Data emisji: 22.04.2021 

Godzina emisji: 13.22

DS