Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 21.02.2013

Z wygody zapominamy o składni tego, co mówimy

- W tym obszarze zachodzą wielkie zmiany. Jedne z nich są powodowane tendencją do uproszczeń wewnątrz językowych, a inne powstają pod wpływem języka angielskiego - mówi językoznawca.
Z wygody zapominamy o składni tego, co mówimyGlow Images/East News
Posłuchaj
  • Mariusz Filar o języku polskim
  • Co się dzieje z polszczyzną - spotkanie 1
  • Co się dzieje z polszczyzną - spotkanie 2.
  • Co się dzieje z polszczyzną - spotkanie 3.
  • Co się dzieje z polszczyzną - spotkanie 4.
Czytaj także

O tym, jak dla niektórych ważna jest poprawność językowa, niech świadczy popularność profilu "Precz z włanczaniem i wyłanczaniem" na jednym z portali społecznościowych. Ma ponad 25 tysięcy fanów. W czwartek na antenie radiowej Jedynki obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Polski język łatwy nie jest. A walka o poprawność językową nie jest łatwa, bo zły przykład płynie z samej góry. Choć mamy od 13 lat XXI wiek, to niektórzy politycy jeszcze się nie nauczyli poprawnej odmiany liczebników porządkowych określających poszczególne lata.

Jednak zdaniem profesora Andrzeja Markowskiego, przewodniczącego Rady Języka Polskiego, wytykanie błędów niewiele daje. - Błędy zdarzają się, ale trzeba pokazywać bogactwo polszczyzny - mówi w radiowej Jedynce. Profesor stara się rugować z naszego języka obce naleciałości, zwłaszcza z języka angielskiego, który - jak to ironicznie określa - jest jedynym słusznym językiem.

>>> Posłuchaj audycji językowych w moje.polskieradio.pl

W pierwszym spotkaniu z polszczyzną prof. Andrzej Markowski i Małgorzata Tułowiecka mówili o odmianie wyrazów. - To co się da, to odmieniajmy - apelowali. Bo Polacy przestają odmieniać wyrazy. Choćby nazwiska zakończone na "o", takie jak Ziobro, czy Hłasko. Ale również nazwy geograficzne, szczególnie zagraniczne.

W drugim spotkaniu z polszczyzną prof. Andrzej Markowski i Małgorzata Tułowiecka mówili o nowych słowach w języku. - Mamy wyraźną tendencję do tego, żeby łączyć elementy niepolskie z cząsteczkami polskimi - mówi profesor. I daje przykład autoszyby zamiast szyby samochodowej, czy europosła. Karierę robią też słowa typu e-zakupy, gdzie "e" jest zamiast słowa "elektroniczne".

W trzecim spotkaniu z polszczyzną prof. Andrzej Markowski i Małgorzata Tułowiecka mówili o wymowie. - Pierwsza ogólna tendencja, jaką zauważam, to tendencja do niezbyt starannej wymowy - podkreślał profesor. Następnie oboje eksperci przeszli do szczegółów: rozdzielanie form akcentowanych tradycyjnie, połykanie "ł" w wyrazach, problem z nosówkami i zmiana akcentu zdaniowego, polegająca na tym, że zdania twierdzące są wypowiadane tak jak pytajne.

Tematem czwartego spotkania z polszczyzną była składnia. Współczesne tendencje w tym obszarze prof. Andrzej Markowski zobrazował m.in. przykładem zanikania dopełniacza po pewnych czasownikach (słuchać audycję zamiast słuchać audycji ). - Ta tendencja będzie się nasilała, ponieważ sprzyja ona ekonomiczności. Nie musimy zapamiętywać, które czasowniki mają inne wymagania składniowe niż większość z nich - tłumaczył profesor.

Posłuchaj kolejnych odcinków audycji.

ag, pg