- Ideą badań przesiewowych jest wykrycie takich zmian, których nie udaje się jeszcze wyczuć samemu – podkreśla gość cyklu „Profilaktyka zdrowotna w Jedynce”, dr Jerzy Giermek z Centrum Onkologii w Warszawie. – Leczenie kobiet w takim stopniu zaawansowania choroby przynosi najlepsze efekty.
Są badania naukowe, że wśród kobiet pomiędzy 50 a 69 rokiem życia, które uczestniczą regularnie w programach przesiewowych, umieralność z powodu raka piersi spada nawet do 40 procent.
- Badanie mammograficzne jest wykonywane w pracowniach mammograficznych na specjalnie dedykowanych aparatach – opisuje doktor Katarzyna Wardzyńska, radiolog z Centrum Onkologii w Warszawie.
Badanie wymaga od pacjentki cierpliwości i chęci współpracy z technikiem radiologiem. W przygotowaniu do wykonania mammografii towarzyszy on pacjentce i pomaga oswoić się z aparatem.
- Na specjalnym stole pacjentka musi ułożyć najpierw jedną, potem drugą pierś. Aparat wykonuje po dwa zdjęcia każdej z piersi.- wyjaśnia dr Wardzyńska.
Wśród pacjentek panuje opinia, że badanie mammograficzne jest bolesne. Taka informacja wpływa być może na strach przed badaniem. Dlatego doktor Katarzyna Wardzyńska zachęca, żeby zastąpić słowo ból.
- Myślę, że dobrze by było, aby pacjentki opisując badanie nie używały między sobą słowa ból , tylko dyskomfort. Pojęcia te warto zastąpić. Nie jest to badanie bolesne jest to badanie po prostu niekomfortowe w momencie kiedy pierś jest uciśnięta.
Ucisk piersi ma uzasadnienie naukowe. Otóż okazuje się, że dzięki niemu do organizmu kobiety przedostanie się mniejsza dawka promieniowania jonizującego, ale nie tylko.
- Są cztery powody dla których warto pogodzić się z dyskomfortem podczas badania – podkreśla doktor Jerzy Giermek. – Dzięki uciskowi ujednolicona jest struktura piersi, minimalizuje się możliwość powstawania zaciemnień, które mają znaczenie w odczycie zdjęcia, utrzymuje się we właściwej pozycji sama pierś w aparacie mammograficznym oraz zwiększa się ostrość zdjęcia.
Prawidłowo wykonane zdjęcie pozwala na wykrycie nawet czteromilimetrowych zmian, które w późniejszej diagnostyce mogą okazać się rakiem.
- Do badania mammograficznego nie należy się specjalnie przygotowywać. Większość badań wykonują kobiety już po menopauzie, które nie miesiączkują. Ale jeżeli do badania przystępują panie jeszcze miesiączkujące, powinny one pamiętać, że w pierwszej połowie cyklu piersi są mniej tkliwe. – dodaje doktor Giermek.
W ramach programów przesiewowych badanie wykonujemy paniom pomiędzy 50 a 69 rokiem życia. Raz na dwa lata. Jeżeli występują obciążenia genetyczne wtedy raz na rok. – podkreśla doktor Giermek.
Na badanie nie jest potrzebne skierowanie. Po upływie dwóch lat od poprzedniego badania, kobieta zgłasza się z dowodem osobistym do pracowni mammograficznej, objętej programem przesiewowym. Adresy takich pracowni można znaleźć w Oddziałach Wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz na stronach internetowych Wojewódzkich Ośrodków Koordynujących.
- Organizatorzy programu badań przesiewowych do wszystkich kobiet pomiędzy 50 a 69 rokiem życia, wysyłają zaproszenia imienne na badanie mammograficzne. Kobiety zapraszane są do najbliższej miejsca zamieszkania pracowni. – dodaje doktor Giermek.
W Polsce tylko 40 procent kobiet objętych programem przesiewowym korzysta z możliwości wykonania bezpłatnego badania mammograficznego. W Szwecji, gdzie za takie badanie kobiety muszą zapłacić , badanie wykonuje do 90 procent pań będących w grupie ryzyka, czyli tych pomiędzy 50 a 69 rokiem życia.
Rozmawiał Artur Wolski
(ah)