Logo Polskiego Radia
Dwójka
Jacek Puciato 14.03.2012

Mityczny Drohobycz Brunona Schulza

Co kryje się w zaułkach starych kresowych miasteczek? Jak pisarze ocalali od zapomnienia miejsca swojego dzieciństwa?
Bruno Schulz, Introdukcja, z teki Xięga bałwochwalczaBruno Schulz, "Introdukcja", z teki „Xięga bałwochwalcza” źr. Muzeum Literatury/www.muzeumliteratury.pl

Te miasteczka powoli zamierają, trwają gdzieś na marginesie zmieniającej się dynamicznie rzeczywistości. Ale dzięki związanym z nimi niezwykłym pisarzom zyskały one niepowtarzalny literacki wyraz. Stary Drohobycz Brunona Schulza należał do takich miejsc. – Było kiedyś w tych kresowych miasteczkach coś takiego, że to właśnie w nich powstawała literacka mitologia – podkreślała w radiowej Dwójce Danuta Cirlić-Straszyńska.

Upływający czas odciska piętno na miejscach, które były bliskie Schulzowi, a także miłośnikowi jego twórczości, serbskiemu pisarzowi Danilo Kišowi. Twórcy ci podjęli się - na przekór niszczącej sile przemijania - swoistej, mitologicznej rekonstrukcji przeszłości. Obydwaj wstępowali w labirynty wspomnień; przywoływali - w magiczno-baśnowej konwencji - swych ojców; przywracali, uwznoślone wyobraźnią, uliczki żydowskich miasteczek, w których żyli i dorastali i o których nie mogli zapomnieć.

Wielka
Wielka Synagoga w Drohobyczu - stan obecny

Ukraiński tłumacz Jurko Prochaśko przypomniał podczas rozmowy w Dwójce, że w Polsce skończyła się pewna epoka, dotycząca tak bliskich kiedyś naszym rodakom Kresów. Stąd polskie mity, które zyskują na znaczeniu – szczególnie mity literackie, upamiętniające miejsca, których już nie ma. Mity, które w literaturze ukraińskiej nie istnieją.

Gościem audycji Ewy Stockiej-Kalinowskiej była Danuta Cirlić-Straszyńska – tłumaczka między innymi prozy serbskiego pisarza Danilo Kisza, który był wielkim miłośnikiem twórczości Brunona Schulza i z którym łączyło go podobne postrzeganie i opisywanie klimatu żydowskich miasteczek. Drugim naszym gościem był Jurko Prochaśko - ukraiński tłumacz literatury polskiej i niemieckiej, brat pisarza Tarasa Prochaśki, który mówi o tym, jak Ukraińcy postrzegają Drohobycz.

Zapraszamy do wysłuchania audycji Ewy Stockiej-Kalinowskiej.