Logo Polskiego Radia
Dwójka
Bartosz Chmielewski 09.04.2014

Lasowiacy. Dzika muzyka z Puszczy Sandomierskiej

- Lasowiacy to jedna z najciekawszych grup na terenie Polski. Sami siebie nazwali Lesiokami, bo byli ludźmi lasu – o kulturze mieszkańców dawnej Puszczy Sandomierskiej opowiadała w Dwójce etnografka Jolanta Dragan.
Lasowiacy pędzla Zygmunta AjdukiewiczaLasowiacy pędzla Zygmunta AjdukiewiczaGrzegorz Śledź/PR2
Posłuchaj
  • Anna Dragan o kulturze Lasowiaków (Źródła/Dwójka)
  • Rozmowa z Lasowiaczką Anną Rzeszut (Źródła/Dwójka)
Czytaj także

Kultura Lasowiaków przez wiele lat kształtowała się w warunkach izolacji i utrudnionej łączności z innymi regionami. Jej podwaliny stworzyli mieszkańcy niedostępnej Puszczy Sandomierskiej, pełnej bagien i mokradeł, przez wiele wieków pozbawionej przejezdnych dróg. – Przez długi okres czasu te tereny to była pustka osadnicza – opowiadała w "Źródłach” Jolanta Dragan z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. - Puszcza stanowiła wówczas królestwo bartników, dumnych przedstawicieli dawnego rzemiosła. Ich słowo znaczyło znacznie więcej niż inne przysięgi.
Pierwsze wsie na terenie Puszczy były wynikiem postępującego przeludnienia w innych częściach kraju, ale też osadnictwa jenieckiego, będącego efektem rozlicznych wojen, które Polska prowadziła w XVII i XVIII wieku. Jego ślady w kolebce Lasowiaków do dziś widać chociażby w nazwach takich miejscowości jak Szwedy czy Moskale. Puszcza dawała też schronienie zbiegom. - Tutaj trudno było przyjechać, znaleźć drogę, za to łatwo było się zagubić. Zbiegowie otrzymywali tu szansę na drugie życie. Nawet Kolberg, jak sądzę, ze względu na kiepski stan dróg, nie przeprowadził badań na terenie Puszczy – wyjaśniała rozmówczyni Anny Szotkowskiej.
W tych  warunkach ukształtowała się specyficzna lasowiacka muzyka. Jej charakter, zdaniem gościa audycji "Źródła” najlepiej oddaj przymiotnik "dzika”. - Tutejsze kapele najczęściej składały się ze skrzypiec i basów. Skrzypce grały melodie, a basy, towarzysząc rytmicznie melodii, grały bardzo krótkie, cięte, ostre dźwięki. Dzięki temu ta muzyka była bardzo żywa i skoczna...

Więcej na temat kultury Lasowiaków - w nagraniu audycji.

W audycji wysłuchaliśmy też rozmowy z Lasowiaczką Anną Rzeszut.

Audycję przygotowała Anna Szotkowska.

bch/mm

tagi: folk