Logo Polskiego Radia
Czwórka
Agnieszka Paciorek 14.01.2011

Nastrojowo o morderstwach

Szwedzkie kryminały to powieści o współczesnym społeczeństwie, przeniknięte tajemniczą aurą skandynawskiej przyrody – mówi krytyk Mariusz Czubaj.
Nastrojowo o morderstwachGlow Images/East News

Szwedzkie kryminały nie dostarczają klasycznej łamigłówki czy zagadki. – To są powieści o społeczeństwie, o tym, jakiego typu zachowania społeczne powodują, że ludzie uciekają się do przemocy – tłumaczy krytyk literacki Mariusz Czubaj. – Pokazują, jacy naprawdę jesteśmy i dlatego odnoszą taki sukces – dodaje.

Zdaniem gościa audycji „Na cztery ręce”, Szwecję można obecnie uznać za „zagłębie” kryminalnych powieściopisarzy, którzy ponadto należą do światowej elity literackiej. – Klasykami kryminałów w szwedzkim wydaniu jest duet Mai Sjöwall i Pera Wahlöö. Mimo upływu lat ich powieści są wciąż wznawiane – zauważa Mariusz Czubaj. To dowód na to, że szwedzki kryminał reprezentuje wysoki poziom.

Gość Czwórki zwraca uwagę, że szwedzcy pisarze bardzo dużo czerpią ze swoich doświadczeń życiowych i zawodowych, co w literaturze bywa kluczem do sukcesu. Doświadczenia niektórych szwedzkich pisarzy są wręcz na wagę złota. – Jens Lapidus jest prawnikiem i kiedy coś opisuje, to wie, o czym pisze – zauważa Mariusz Czubaj.

Szwedzcy pisarze – w przeciwieństwie do kolegów po piórze z innych krajów – doceniają rolę przyrody w budowaniu nastroju opowieści. – W szwedzkiej literaturze jest specyficzna aura, klimat, które odgrywają dość ważną rolę i potęgują wrażenia. Zjawiska przyrodnicze i sama przyroda stanowią zarazem rzeczywiste i symboliczne dopełnienie zdarzeń – tłumaczy Mariusz Czubaj. – To kryminał symboliczny – puentuje.

Szwedzcy pisarze nie zawsze kochali kryminały. Dopiero w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku ten gatunek literacki zdobył tam ogromną popularność – zauważa Mariusz Czubaj.

Gość Czwórki sam jest autorem kryminałów. W 2008 roku wydał powieść "21:37".

Więcej w rozmowie Bogusi Marszalik i Huberta Augustyniaka z Mariuszem Czubajem. Wystarczy kliknąć w ikonę dźwięku w ramce po prawej stronie.

ap/ŁSz