Odzyskiwanie niepodległości przez Polskę stanowiło złożony proces okupiony krwią Polaków na frontach I wojny światowej, a także dewastacją ziem polskich. Powrót Polski na mapy Europy po 123 latach nieobecności wzbudził wśród Polaków euforię, ale, jak wskazuje Maciej Żuczkowski, sprawy niepodległościowe interesowały jedynie wąską grupę ludzi.
– Nastroje niepodległościowe dotykały bardzo wąskiej grupy społecznej i w związku z tym nie było ogólnonarodowego myślenia o niepodległości. O pełnym zamiłowaniu do niepodległości można mówić dopiero w okolicach roku 1920, ale wciąż nie była to skala masowa – wskazywał historyk z Biura Edukacji Publicznej IPN.
Maciej Żuczkowski; foto: PR24/MR
Architekci wolności
Piłsudski i Dmowski – to nazwiska, które padają w pierwszej kolejności w chwili pytania o architektów polskiej niepodległości w 1918 roku. Jacek Rusiecki przypomniał w Polskim Radiu 24, że niepodległość Polski była wynikiem zbiorowego wysiłku wielu Polaków.
– Piłsudski jest wyraźnie kojarzony z Polską niepodległością, ale gdyby nie działalność wielu innych osób na innych polach, wolność nie byłaby możliwa. Trzeba pamiętać, że Komitet Narodowy Polski z Dmowskim na czele był polską dyplomacją, która ugrała na kongresie wersalskim tyle, ile mogła. Ignacy Paderewski przyczynił się do tego, że w swoim orędziu amerykański prezydent Woodrow Wilson zajął się kwestią polską – wymieniał historyk z Fundacji Rodziny Józefa Piłsudskiego.
Jacek Rusiecki; foto: PR24/MR
Świętowanie 11 listopada
11 listopad jako święto narodowe został ustanowiony w roku 1937. W trakcie II wojny światowej święto obchodziło Polskie Państwo Podziemne, a w okresie PRL czczenie niepodległości miało charakter nieformalny. Po roku 1989 rozpoczęły się próby wypracowania jednolitego sposobu świętowania 11 listopada, a każdy kolejny pomysł był szeroko dyskutowany. Maciej Żuczkowski jest przekonany, że niepodległość powinniśmy świętować na swój sposób i nie szukać wzorców za granicą.
– Powinniśmy mieć coś, co jest nasze i polskie, ponieważ każde państwo potrzebuje takiej daty założycielskiej i symbolicznej. Dla III Rzeczypospolitej odwołującej się do dziedzictwa II Rzeczypospolitej jest to 11 listopada i powinniśmy pamiętać, jak wtedy obchodzono to święto – powiedział Gość PR24.
W ramach obchodów Święta Niepodległości organizowane są przemarsze, biegi i wiele innych imprez. Jacek Rusiecki zwrócił jednak uwagę na panujące wśród Polaków podziały.
– Podziały są widoczne i powinniśmy pamiętać, że jedną z wielu istotnych wartości, o które walczyli ludzie w 1918, była wspólnota narodowa. Jest to bardzo bolesne, że tego dnia nie potrafimy być razem. 11 listopada jest dniem sukcesu narodowego, a odzyskanie niepodległości nie było przypadkowe – mówił historyk.
PR24/GM