Muzyka gotyku, czyli poszukiwania ideału
Takie tendencje pojawiały się już bardzo wcześnie, choćby w motecie XIII i XIV wieku. Nam chodzi jednak o świadome traktowanie jakiejś formuły jako stałego (konstrukcyjnego) elementu danej struktury dźwiękowej. Takie utwory pojawiają się w połowie XVI w. Może najwcześniejszym zbiorem, zawierającym utwory tego typu, a nawet - teoretyczne wyjaśnienie problemu - jest traktat Diego Ortiza "Trattado de glosas" - czyli muzyka na viole. Wybitny hiszpański kompozytor, wirtuoz violi da gamba podaje przykłady najprostszych, najczęściej używanych formuł melodycznych, umieszczanych w basie (stąd potem nazwa - basso ostinato) i tam powtarzanych.