Logo Polskiego Radia
Dwójka
Jacek Puciato 29.12.2018

Bożonarodzeniowa muzyka od średniowiecza po barok

Pozostaliśmy w niepowtarzalnym klimacie świątecznym i wysłuchaliśmy z Państwem muzyki, która nie przychodzi na myśl od razu, gdy pada hasło "Boże Narodzenie"...
Posłuchaj
  • Bożonarodzeniowa muzyka od średniowiecza po barok (Między dźwiękami/Dwójka)
Czytaj także

Z tym świętem łączy się tak wiele znakomitej muzyki, że szkoda było nam tego nie wykorzystać. W audycji słuchaliśmy wczesnej (XII w) polifonii z akwitańskich klasztorów, będącej – po wiekach dominacji chorału gregoriańskiego – absolutną rewelacją. Renesansową wielogłosowość reprezentowały dzieła niekoniecznie typowe, a było w czym wybierać, to niesamowicie bogaty rozdział, trudno wręcz zdecydować się na coś konkretnego.

A więc – msza 7 głosowa, ceremonialna i odświętna Thomasa Tallisa Puer natus est nobis, stanowiąca pokaz kunsztownego kontrapunktu. Tallis napisał ją dla królowej Marii (zwanej Katolicką bądź Krwawą), która poślubiła wbrew woli narodu króla Hiszpanii Filipa II i miała nadzieję dać mu syna. Wiemy z historii, że nic podobnego się nie stało, a Marię na tronie rychło zastąpiła Elżbieta I. Nurt kolędowy reprezentował uroczy drobiazg Orlanda di Lasso, a nurt motetowy – uroczyste offertorium Mikołaja Zieleńskiego Laetentur caeli, utrzymane w pełnym splendoru stylu weneckim, szczególnie lubianym w Polsce na przełomie XVI i XVII w.

Wątki bożonarodzeniowe (adoracja pasterzy, dary królów, prześladowanie przez Heroda) znalazły rozwinięcie w wielu barokowych oratoriach, by wymienić tylko dzieła Charpentiera i Schütza, których fragmentów również posłuchamy.

***

Tytuł audycji: Między dźwiękami 

Prowadzą: Ewa Obniska i Magdalena Łoś

Data emisji: 30.12.2018

Godzina emisji: 21.00