150 lat temu, 14 czerwca 1864, urodził się niemiecki psychiatra Alois Alzheimer.
Urodzony w małym miasteczku Marktbreit we Frankonii, syn notariusza, ukończył królewskie gimnazjum z wyróżnieniem. Studia medyczne rozpoczął w Berlinie, a kończył Tybindze, gdzie nic nie zapowiadało jego późniejszych zainteresowań psychiatrią.
- Niektórzy powiadają, że tuż po studiach jako lekarz towarzyszył w podróży pewnej chorej psychicznie kobiecie – mówił na antenie PR dr Tadeusz Parnowski – być może obserwacje z sześciomiesięcznej podroży skierowały jego zainteresowania w stronę psychiatrii.
Era przełomu
Przełom XIX i XX stulecia był dla medycyny erą wyjątkową. Okres przełomu, budowania nowych pomysłów, diagnostyki, podziału chorób. Alzheimer był współtwórcą podstaw współczesnej medycyny, funkcjonujących do dzisiaj.
Nz: Alois Alzheimer fot. Wikimedia Commons.
Ku psychiatrii
Pracę zawodową rozpoczął w szpitalu we Frankfurcie w roli asystenta. 14-letni okres nadal nie zapowiadał kariery naukowej. Postrzegano go jako dobrego lekarza, z misją pomagania nieszczęsnym ludziom. Nieskutecznie starał się o pozycję dyrektora w przyczółku dla umysłowo chorych.
Spotkanie z wybitnym już wtedy psychiatrą Emilem Siolim i pracującym na uniwersytecie frankfurckim Franzem Nissim skierowało zainteresowania Alzheimera w stronę neuropatologii. Tropem nowej pasji udał się do Heidelbergu, gdzie u boku Emila Kraepelina tworzy nową klinikę psychiatryczną we Frankfurcie. Tam wybrał swoją drogę – badania naukowe.
- Był to okres, gdy z pojedynczych osób zaczęły się tworzyć kliniki, w których gromadzili się najtęźsi naukowcy ówczesnych lat – mówił gość audycji z cyklu ”Biografia dźwiękowa”.
Auguste Deter
Kamieniem milowym dalszego rozwoju kariery stało się spotkanie z pacjentką znaną nam dzisiaj jako Auguste Deter. Charakteryzowała się zaburzeniem funkcji poznawczych. Miała trudności w orientacji, była niespokojna i wyglądała zdecydowanie starzej niż jej rzeczywisty wiek. Po pięcioletniej kuracji pacjentka zmarła, a Alzheimer dokonał sekcji jej mózgu. Badania wykazały, że w korze mózgowej znajdowały się duże ogniska zanikowe. Oto odpowiedź na zagadkę, dlaczego tak poważne zaburzenia funkcji poznawczych obserwowano w trakcie życia pacjentki. Chorobę, uważaną za jedną z chorób społecznych wieku podeszłego, nazwano później nazwiskiem swojego odkrywcy.
Nz:Auguste Deter (1850-1906), pacjentka Aloisa Alzheimera fot. Wikimedia Commons.
- Praca Alzheimera jest fundamentalna ze względu na to, że jest wynikiem żmudnej obserwacji i kumulowania własnej wiedzy, co doprowadziło do odkrycia czegoś zupełnie nowego – mówił dr Parnowski – jest to choroba nowa, niepasująca do innych, które zostały już opisane.
Richtung Breslau
W 1912 roku owdowiały i samotny Alzheimer przeniósł się do samodzielnej placówki naukowej na Uniwersytecie im. Fryderyka Wilhelma w Breslau (Wrocław). Przejął klinikę przy dzisiejszej ul. Bujwida.
Wkrótce potem rozwinęła się u niego choroba nerek, prawdopodobnie z powodu powikłań po niedoleczonej anginie. Trzy lata później, 19 grudnia 1915, zmarł. Miał 51 lat.
mjm