Logo Polskiego Radia
PAP
Katarzyna Karaś 19.06.2012

Sąd ustali, kiedy zmarł pisarz Janusz Korczak

Od decyzji Sądu Rejonowego w Lublinie zależeć będzie jak długo jeszcze dzieła Korczaka będą chronione prawem autorskim.

Wniosek o ustalenie dokładnej daty śmierci Janusza Korczaka do sądu skierowała Fundacja Nowoczesna Polska. Fundacja prowadzi bibliotekę internetową "Wolne lektury", gdzie zamieszczane są dzieła, w przypadku których okres ochrony praw autorskich (70 lat od roku śmierci autora) już minął.
Janusz Korczak zmarł w sierpniu 1942 roku w niemieckim obozie zagłady Treblinka. Zgodnie z tą datą, wygaśnięcie majątkowych praw autorskich powinno nastąpić 31 grudnia 2012. Jednak nadal obowiązuje postanowienie Sądu Powiatowego w Lublinie z dnia 30 listopada 1954 roku, które określiło datę śmierci Korczaka na 9 maja 1946 roku, co oznacza, że jego dzieła trafią do domeny publiczne dopiero w 2016 roku.
Dlaczego przyjęto datę 9 maja 1946 roku? - Dla uporządkowania stanu prawnego przyjęto w Polsce zasadę, że jeżeli nie da się ustalić dokładnej daty śmierci danej osoby podczas wojny, to uznaje się ją za zmarłą w rok po zakończeniu wojny - wyjaśnia Grzegorz Gauden, dyrektor Instytutu Książki, który od 2010 roku jest właścicielem praw autorskich do dzieł Korczaka.
"Mamy podpisane umowy"
Zdaniem Fundacji Nowoczesna Polska dzieła Korczaka powinny 1 stycznia 2013 roku trafić do domeny publicznej. - Janusz Korczak powinien być dostępny dla każdego - twierdzą przedstawiciele Fundacji i podkreślają, że data 6 sierpnia 1942 roku jest podawana w licznych świadectwach i literaturze jako dzień wywiezienia Korczaka i jego wychowanków do obozu w Treblince.
- Jedyne, co jest pewne, to fakt, że Janusza Korczaka wyprowadzono z dziećmi z domu dziecka 6 sierpnia 1942. Nie wiadomo, czy zginął na Umschlagplatzu, czy w wagonie do Treblinki, czy w samej Treblince i kiedy to się dokładnie stało - wyjaśnia dyrektor Instytutu Książki.
Gauden podkreśla, że Instytut Książki nie chce blokować lub ograniczać dostępu do książek Korczaka, ale "w stosunku do niektórych dzieł Korczaka podpisane zostały już umowy wydawnicze, w kraju i za granicą". Za ich zerwanie grożą wysokie odszkodowania.
W 2012 roku obchodzony jest ustanowiony uchwałą Sejmu Rok Janusza Korczaka w związku z przypadającymi w tym roku 70. rocznicą śmierci Starego Doktora i 50. rocznicą założenia przez niego sierocińca na ul. Krochmalnej w Warszawie.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
PAP, kk