Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Martyna Konopka 04.05.2021

Paryż 1924: Pierwsze igrzyska olimpijskie Polaków

- Jechaliśmy dosłownie po naukę, przecież my nie mieliśmy absolutnie żadnego rozeznania – mówi Zygmunt Weiss, uczestnik olimpiady w Paryżu w 1924 roku, gdzie po raz pierwszy w historii Polska mogła wystawić własną reprezentację.
Stadion Olimpijski w Paryżu, 1924 r.Stadion Olimpijski w Paryżu, 1924 r.Wikipedia/domena publiczna

4 maja 1924 roku rozpoczęła się letnia olimpiada w Paryżu, igrzyska w których po raz pierwszy wystąpili Polacy. Impreza była okazją, by pokazać światu, że istnieje Polska i polski sport olimpijski.

Posłuchaj
14:14 Ksiega olimpijskich wspomnien (1)_.mp3 Księga olimpijskich wspomnień - audycja poświęcona Igrzyskom Olimpijskim w Sztokholmie (1912), Antwerpii (1920) i Paryżu (1924). Jan Lis i Bogdan Tuszyński przypominają pierwsze starty Polaków (PR, 5.06.1972)

 


Sportowcy tułacze

Według Karty Olimpijskiej prawo do udziału w zawodach mają ekipy narodowe. Dopóki nasz kraj nie odzyskał niepodległości, sportowcy nie mogli występować pod flagą biało-czerwoną.

Wcześniej polscy sportowcy mogli brać udział w igrzyskach jedynie reprezentując barwy innych państw. Polak z pochodzenia Jerzy Gajdzik już na olimpiadzie w Londynie (1908) wywalczył dla Stanów Zjednoczonych brązowy medal w skokach z trampoliny. Cztery lata później w Sztokholmie barwy Rosji reprezentowali Borejsza i Rymsza w piłce nożnej, strzelec Reszke, lekkoatleta Gajewski, a w jeździectwie Karol Rómmel. W reprezentacji Austrii (Sztokholm 1912) wystąpił sprinter, młody urzędnik lwowski Wacław Ponurski.

Zaczynaliśmy od zera

Dopiero w niepodległej Polsce - 12 października 1919 - mógł powstać Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich, którego prezesem został książę Stefan Lubomirski, a protektorat nad nim objął Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Polska zaczynała od zera. Pierwszy start reprezentacji Polski planowano na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920 r. Uniemożliwił to jednak wybuch wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921).

Pierwszymi igrzyskami, w których wzięła udział Polska reprezentacja były Igrzyska Olimpijskie w Paryżu w 1924 roku. Do Francji wysłana została 75 osobowa ekipa. Większość pieniędzy na wyjazd pochodziła ze zbiórek publicznych. Wystartowaliśmy w 10 dyscyplinach: boks, hippika, kolarstwo, lekkoatletyka, strzelectwo, szermierka, wioślarstwo, zapasy, żeglarstwo i piłka nożna. Niestety nasz dorobek medalowy nie był imponujący. Zdobyliśmy tylko 2 medale, i to w ostatnim dniu igrzysk.

Pierwsze olimpijskie medale

Pierwszy historyczny krążek zdobyła drużyna kolarska. Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk w wyścigu torowym na 4 kilometry wywalczyli srebro. - Wystartowaliśmy z wiarą, że jednak nie sprzedamy darmo swojej skóry, chociaż poprzedni dzień nie rokował zbyt dużych nadziei - walkę o srebro wspominał kolarz Franciszek Szymczyk.

Brązowy medal w indywidualnym konkursie skoków zdobył major kawalerii Wojska Polskiego Adam Królikiewicz na koniu "Pikador”. Był on pierwszym polskim medalistą olimpijskim w konkurencji indywidualnej.

- Wzniesienie pierwszy raz na maszt flagi polskiej było olbrzymim wzruszeniem dla niego, dla całej ekipy i dla całej Polski – brązowego medalistę wspominał Bolesław Skulicz, kawalerzysta, żołnierz AK, historyk.

Słabo spisali się nasi bokserzy, którzy byli nokautowani lub dyskwalifikowani, co w większości wypadków wynikało z tego, że nie znali zasad walki. Z kolei nasi strzelcy dopiero na miejscu, za własne pieniądze, kupili automatyczny pistolet. W Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego 10 miejsce zajął Karol Rómmel, co można uznać za sukces, ponieważ startował na 19-letnim rumaku, który służył mu jeszcze podczas I wojny światowej, w której odniósł dwie rany. W drużynie jeździeckiej, która zajęła 7. miejsce, startował major Tadeusz Komorowski, późniejszy dowódca Armii Krajowej.

mk