Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Bożena Sarnowska 21.09.2014

Hobbitów wymyślił John Ronald Tolkien

Powieściami Johna Ronalda Tolkiena zaczytuje się cały świat. Filmy, które powstały na bazie jego książek biją rekordy popularności.
Gollum - kadr z filmu wytwórni New Line Cinema i MGM pt.Hobbit. Nieoczekiwana wypraw, ktorego premiera przewidziana jest na jesień br., PAPPhotoshotGollum - kadr z filmu wytwórni New Line Cinema i MGM pt."Hobbit. Nieoczekiwana wypraw", ktorego premiera przewidziana jest na jesień br., PAP/Photoshot
Posłuchaj
  • John Ronald Reuel Tolkien - aud. Tadeusza Jagodzińskiego nadana przez sekcję polską radia BBC w 2002 r.
  • Tolkien - aud. Hanny Bielawskiej z cyklu "Biografie niezwykłe" (26.02.2005)
Czytaj także

"Hobbit" ukazał się 21 września 1937. - Był swoistym preludium do "Władcy pierścieni". Autor książki, John Ronald Reuel Tolkien przedstawił w niej fantastyczny świat tytułowych hobbitów, stworów niedużych, dobrotliwych, o owłosionych stopach i pewnej słabości do tytoniu. Wymyślił ponoć ten świat, usypiając własne dzieci - mówił Tadeusz Jagodziński, autor audycji poświęconej pisarzowi, nadanej w 2002 r. na antenie radia BBC.

W grudniu 2012 r. do kin weszła filmowa adaptacja "Hobbita". Jej twórcą, podobnie jak wcześniejszej ekranizacji "Władcy Pierścieni", był Peter Jackson.

Człowiek z innej epoki

- Twórca "Władcy pierścieni" był raczej zamkniętym w sobie ekscentrykiem, rozmiłowanym w starych książkach i stroniącym od świata - opisywał Tolkiena Tadeusz Jagodziński z BBC. - Pod wieloma względami był człowiekiem bardziej pasującym do poprzedniej epoki, aniżeli do czasów, w których przyszło mu żyć.

- Ale nie przeszkodziło mu to w bardzo nowoczesny sposób wynegocjować pokaźną sumę za sprzedanie praw do sfilmowania trylogii - skomentowała zaproszona do studia anglistka, Francis Rendal.

Przeżycia z dzieciństwa

Postacią Johna Ronalda Reuela Tolkiena zajęła się też Hanna Bielawska. W audycji z cyklu "Biografie niezwykłe" wspólnie z dr Marią Błaszkiewicz z Wydziału Anglistyki UW analizowała życie i twórczość wielkiego mistrza gatunku fantasy. - Myślę, że byłby zaskoczony do jakiego gatunku jego twórczość została zapisana - mówiła autorka programu nadanego w Polskim Radiu w 2005 r.

- Urodził się w Afryce w roku 1892. Biografowie przytaczają historię z jego najwcześniejszego dzieciństwa, to że został ukąszony przez jadowitego pająka - opowiadała Maria Błaszkiewicz. - Są zdania, że ten wypadek spowodował, iż jego najokropniejsze potwory mają taką właśnie postać i formę.

Śmierć matki

Matka pisarza wróciła do Anglii, gdy ten miał cztery lata. I zdecydowała się na krok, który miał istotny wpływ na dalsze losy całej rodziny Tolkiena. Wystąpiła z kościoła anglikańskiego i dołączyła do katolików. W tamtych czasach taka postawa nie była akceptowana, bliscy się od niej odwrócili. Pozostała praktycznie bez środków do życia. Tolkien zawsze mówił o swej matce, że była "męczennicą za wiarę".

- Osobą, która odgrywała bardzo dużą rolę zarówno w wychowaniu, jak i w formacji intelektualnej i duchowej młodego Tolkiena był jezuita, ojciec Francis - opowiadała Maria Błaszkiewicz. - To właśnie on, po wczesnej śmierci matki, stał się prawnym opiekunem przyszłego pisarza oraz jego młodszego brata.

Dozgonna miłość

On też poprosił młodego Johna Ronalda o zerwanie związku z ukochaną dziewczyną. - Co Tolkien czyni, ale wcześniej zaręcza się z Edith, miłością swego życia i składa przysięgę wierności. Zgodnie z obietnicą daną księdzu nie spotykają się. Tolkien pisze list do ukochanej dopiero, gdy kończy 21 lat. Ślub biorą 22 marca 1916.

Udział w wojnie

Ogromny wpływ na twórczość przyszłego pisarza miał jego udział w I wojnie światowej. - Tolkien doświadczył tego w sposób bardzo bolesny - mówiła w audycji ”Biografie niezwykłe” dr Maria Błaszkiewicz. - Jako człowiek bardzo wrażliwy nagle zetknął się z sytuacją bezsensownego niszczenia, brzydoty niepotrzebnego okrucieństwa.
- Jego życie po wojnie nie wyróżniało się czymś szczególnym - komentowała anglistka. - Pracował na uczelni, żona zajmowała się domem i dziećmi. Nikt praktycznie nie traktował poważnie jego prób pisarskich. Robił to ”dla odprężenia”.

Debiut literacki

Przełom nastąpił w 1937 roku. Wtedy to ukazał się "Hobbit". W ciągu dekady, J.R.R. Tolkien, dotychczas wiodący spokojne życie naukowca, stał się osobą, o której wszyscy zaczęli mówić. - Krytyka literacka była bardzo zacietrzewiona. Poziom agresji w recenzjach jego książek był wprost niespotykany - stwierdziła Maria Błaszkiewicz.

Dlaczego? Odpowiedź pada w obu audycjach. Posłuchaj, kim był J.R.R. Tolkien i jaka tajemnica tkwi w fenomenie jego twórczości.

bs