Analiza polimorfizmów genetycznych (występowania różnych odmian genu) w populacji pozwala dosyć precyzyjnie śledzić kierunki i czas migracji osobników danego gatunku. Drobne, często nieznaczące mutacje w genomie powoli się kumulują. Śledząc je możemy zbadać historię danej populacji. Na tej właśnie zasadzie można określić kierunki migracji ludzi, ale i zasiedlających nasz układ pokarmowy bakterii.
Opublikowane w Nature wyniki badań międzynarodowej grupy naukowców świadczą, że odpowiedzialne za chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy bakterie Helicobacter pylori towarzyszą ludziom przynajmniej od 60 000 lat – a ściślej rzecz biorąc, od momentu, kiedy nasi przodkowie opuścili kontynent afrykański. Wystarczyło porównać opracowane na podstawie badania polimorfizmów drzewa filogentyczne ludzi i Helicobacter – podobieństwa było uderzające!
Świadczy to niezbicie o tym, że Helicobacter pylori podróżował z naszymi przodkami, którzy opuścili kontynent afrykański i wiernie im towarzyszył, męcząc chorobą wrzodową... Populacje ludzi stopniowo się rozdzielały, a razem z nimi rozdzielały się populacje bakterii.
Helicobacter pylori jest jednym z najczęściej występujących u ludzi patogenów układu pokarmowego. Szacuje się, że występuje u 60-70 procent populacji. W toku ewolucji bakterie te znakomicie przystosowały się do wielce niesprzyjającego, silnie kwaśnego środowiska śluzówki naszego żołądka. Znakomicie radzą sobie z kwasem solnym, brakiem tlenu, a, dzięki rzęskom, są w stanie utrzymać się w śluzówce żołądka i dwunastnicy wbrew perystaltyce! Od końca lat 90 ubiegłego wieku, wiadomo, że to właśnie Helicobacter pylori, a nie, jak podejrzewano wcześniej, stres i pikantna dieta, odpowiedzialny jest za większość przypadków choroby wrzodowej.
Jakub Urbański
Na podstawie: Nature