Jak wykazały badania przeprowadzone przez zespół prof. Glena Jeffery z University College w Londynie, renifery widzą niedostrzegalne dla ludzkiego oka promieniowanie ultrafioletowe o długości fali od 400 do 190 nanometrów, czyli mniejszej niż światło widzialne.
Po co ewolucja wyposażyła renifery w tę umiejętność? Prawdopodobnie ułatwia ona reniferom poszukiwanie pożywienia oraz unikanie drapieżników, zwłaszcza rankiem i o zmierzchu, gdy brakuje światła. W warunkach arktycznych promieniowania ultrafioletowego jest bardzo dużo, a porosty, którymi żywią się renifery silnie absorbują ultrafiolet - prawdopodobnie w oczach tych zwierząt wyglądają na czarne. Także wilki i ślady ich moczu na śniegu w świetle UV silnie kontrastują z otoczeniem.
Jak można sprawdzić, czy zwierzę widzi w nadfiolecie? Naukowcy wykazali najpierw, że ultrafiolet o długości fali powyżej 350 nanometrów w ogóle przenika przez rogówkę i soczewkę renifera (w przypadku człowieka tkanki te pochłaniają ultrafiolet). Potem u uśpionego renifera zarejestrować elektryczną aktywność komórek siatkówki oka zwanych czopkami, reagujących na światło ultrafioletowe. Tak zwana elektroretinografia (ERG) wykorzystuje jako elektrodę wprowadzoną pod powiekę złotą folię.
Wydaje się, że oczom reniferów ultrafiolet nie szkodzi - podczas gdy u ludzi, którzy nie noszą okularów ochronnych, rozwija się stan zapalny, zwany ślepotą śnieżną i podobny do objawów spotykanych u nieostrożnych spawaczy.
Być może przystosowanie do widzenia ultrafioletu występuje również u innych arktycznych zwierząt, takich jak białe niedźwiedzie czy lisy polarne.
(ew/pap)