100-lecie najwiękssej erupcji XX wieku
6 czerwca 1912 roku wybuchł wulkan Novarupta na Alasce. Jak dotąd, po 1912 nie zdarzyła się większa erupcja.
Najpierw przyszło płytkie trzęsienie ziemi. Mało kto z okolicznych mieszkańców spodziewał się, że zaraz nastąpi Armageddon. Błysk i huk były odczuwalne nawet 1000 km od wulkanu. Lawa lała się trzy dni, do 8 czerwca. Pokryła cały rejon. Podczas erupcji na powierzchnię wydostało się 30 razy więcej magmy niż podczas erupcji wulkany St Helens z 1980 roku - aż 30 km2.
Do lat 50. XX wieku sądzono, że eksplozja dotyczyła wulkanu Katmai, a nie jego sąsiada, Novarupta. To dlatego, że eksplozja doprowadziła do opróżnienia komór magmy pod Katmai i wulkan ten zapadł się, chociaż to nie on "zionął" ogniem. Ucierpiał też dawny stożek wulkanu Novarupta, ale po eksplozji w miejscu starego powstał nowy (stąd nazwa Novarupta - nowy wulkan). Pierwsze badania terenu podjęto dopiero w 1916 roku, kiedy z ramienia National Geographic wyruszył tam Robert Griggs. To on nazwał okolice wulkanów Katmai i Navarupta Doliną Dziesięciu Tysięcy Dymów. Dzisiaj miejsce erupcji znajsuje się na terenie utworzonego w 1980 roku Parku Narodowego Katmai.
Najpierw przyszło płytkie trzęsienie ziemi. Mało kto z okolicznych mieszkańców spodziewał się, że zaraz nastąpi Armageddon. Błysk i huk były odczuwalne nawet 1000 km od wulkanu. Lawa lała się przez trzy dni, od 6 do 8 czerwca. Pokryła cały rejon. Podczas erupcji na powierzchnię wydostało się 30 razy więcej magmy niż podczas wybuchu wulkanu St Helens z 1980 roku - aż 30 km2. Dzisiaj tego typu eksplozja sparaliżowałaby ruch na całej północnej półkuli...
Do lat 50. XX wieku sądzono, że eksplozja dotyczyła wulkanu Katmai, a nie jego sąsiada, Novarupty. To dlatego, że doprowadziła ona do opróżnienia komór magmy pod Katmai i wulkan ten zupełnie się zapadł, chociaż to nie on "zionął" ogniem. Ucierpiał też dawny stożek wulkanu Novarupta, ale po eksplozji w jego miejsce powstał nowy (stąd nazwa Novarupta - nowy wulkan).
Pierwsze badania terenu podjęto dopiero w 1916 roku, kiedy z ramienia "National Geographic" wyruszył tam Robert Griggs. To on nazwał okolice wulkanów Katmai i Navarupta Doliną Dziesięciu Tysięcy Dymów. Dzisiaj miejsce erupcji znajduje się na terenie utworzonego w 1980 roku Parku Narodowego Katmai.
(ew)