Nagrodą Nobla po raz kolejny wyróżniono autorów technologii dobrze znanej i wykorzystywanej na całym świecie. Uhonorowani Amerykanie, Willard S. Boyle i George E. Smith, stworzyli pierwszą światłoczułą matrycę CCD, która przetwarza impulsy świetlne na elektryczne. Dzięki temu wynalazkowi fotografia stała się fotografią cyfrową, człowiek zupełnie inaczej mógł spojrzeć w kosmos, a dziedziny nauki wykorzystujące różne techniki obrazowania dynamicznie się rozwinęły.
Jak podkreśla dr Jacek Szczytko z Instytutu Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki UW, Nagroda Nobla przyznawana jest szczególnie ostatnio za odkrycia i rozwiązania, które przyczyniają się do rozwoju technologicznego naszego świata.
Pierwszy matryca CCD (Charge-Coupled Device) powstała w 1969 roku. Willard S. Boyle i George E. Smith pracowali wtedy w AT&T Bell Laboratories, gdzie trwały badania nad nowymi pamięciami tranzystorowymi. Szukano także nowego sposobu rejestrowania obrazu, który miał znaleźć zastosowanie w projektowanym wideotelefonie. Naukowcy łącząc obie inicjatywy stworzyli urządzenie zdolne do transferowania ładunku elektrycznego na powierzchni półprzewodnika. Pierwsze CCD zaczynały swoją karierę jako cyfrowa pamięć, ale szybko stało się jasne, że wykorzystując efekt fotoelektryczny także można „naładować” matrycę, tworząc elektroniczne obrazy.
Cyfrowa kamera, którą udało się wtedy zbudować złożona była z ośmiu pikseli ułożonych w jeden rząd. Matryca rejestrująca obraz o rozmiarach 100x100 pikseli powstała dopiero w 1973. Początkowe zastosowania nowych światłoczułych sensorów obejmowały głównie zaawansowane projekty naukowe – obserwacje astronomiczne, czy obrazowanie w medycynie. Dopiero później przyszedł czas wykorzystanie nowej technologii w przemyśle filmowym i telewizyjnym oraz fotografii.
Dziś ciężko jest sobie wyobrazić wiele urządzeń, z których na co dzień korzystamy bez matryc CDD. Cyfrowe zdjęcia i filmy, szybka komunikacja wideo oraz różnorodne badania naukowe po prostu by nie istniały.
pg