Podczas lotu z Rzymu papież podziękował towarzyszącym mu dziennikarzom za ich pracę podkreślając, że stanowi ona "wsparcie, pomoc i służbę", dzięki czemu świat może poznać działalność religijną i humanitarną Kościoła.
Odwiedzi Ankarę i Stambuł
Pierwszym etapem szóstej zagranicznej podróży będzie Ankara, gdzie papież będzie podejmowany przez władze tureckie. Odwiedzi mauzoleum Mustafy Kemala Ataturka, współtwórcy republiki i pierwszego prezydenta.
W Pałacu Prezydenckim spotka się z szefem państwa Recepem Tayyipem Erdoganem i wygłosi jedyne tego dnia przemówienie do przedstawicieli władz. Będzie następnie rozmawiał z premierem Ahmetem Davugotlu i uda się do Ministerstwa Spraw Religijnych.
Sobotę i niedzielę papież spędzi w Stambule, gdzie kilkakrotnie spotka się z ekumenicznym patriarchą Konstantynopola, formalnym zwierzchnikiem prawosławia Bartłomiejem, z którym Watykan od lat utrzymuje przyjazne relacje. Faktycznie stoi on jednak na czele niewielkiej, liczącej kilka tysięcy wiernych wspólnoty.
Włoska prasa ujawniła w piątek, że podczas przygotowań do tej podróży apostolskiej doszło do pewnych napięć z jej tureckimi organizatorami. Przedstawiciel władz, twierdzi dziennik "La Repubblica", poprosił o wgląd do papieskich przemówień, ale spotkał się ze stanowczą odmową.
Ze względów bezpieczeństwa zrezygnowano z planowanej wizyty w jednym z obozów dla uchodźców z Syrii przy granicy z tym pogrążonym w konflikcie krajem.
Wypracować wzór relacji chrześcijańsko-muzułmańskich
- Papież udaje się do kraju świeckiego, ale muzułmańskiego, który coraz bardziej się radykalizuje - mówi IAR doktor Agnieszka Aysen Kaim, turkolog z Uniwersytetu Łódzkiego. - Ten proces rozpoczął się po objęciu władzy przez obecnego prezydenta Recepa Erdogana. Wcześniej wręcz tępiono przejawy religijne. Teraz ludzie przyjmują zasady islamu i to tego w wydaniu arabskim nie lokalnym - dodała.
Jednym z celów tej wizyty papieża jest wypracowanie wzoru relacji chrześcijańsko-muzułmańskich. - Mimo, że w Turcji postępuje islamizacja, jest szansa, że tu taki model powstanie - mówiła rozmówczyni IAR. Na potwierdzenie tych słów przypomina, że w jej ojczyźnie Europa była zawsze obecna. Geopolitycznie i gospodarczo Turcja i Stary Kontynent są sobie bliskie. A Turcja łączy islam z zachodnim podejściem. Natomiast samo społeczeństwo jest muzułmańskie.
Najliczniejszą grupą chrześcijan w Turcji stanowią Ormianie, wierni Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego. Kontrowersyjna i trudna dla Turcji kwestia ludobójstwa Ormian ma być jednym z tematów poruszanych wizyty Franciszka. W 1915 roku na rozkaz rządu doszło do krwawej rzezi Ormian, zamordowano blisko półtora miliona ludzi. Pomimo istnienia niepodważalnych dowodów historycznych, władze Turcji do dziś oficjalnie nie przyznają się do zbrodni. Tłumaczą, że Ormianie byli ofiarami działań na froncie Pierwszej Wojny Światowej i zmarli na skutek epidemii różnych chorób podczas ewakuacji na froncie rosyjskim. W planach wizyty papieża nie ma spotkania z Ormianami. Oficjalnie z uwagi na napięty plan, a nieoficjalnie spekuluje się, aby nie drażnić gospodarzy.
Nie tylko polityka
Oprócz rozmów politycznych istotnym elementem tej podróży jest udział papieża w uroczystościach ku czci świętego Andrzeja Apostoła - czczonego szczególnie przez prawosławnych. Ważnym punktem będzie spotkanie z patriarchą Konstantynopola Bartłomiejem Pierwszym. - To patriarcha, oprócz władz świeckich, zaprosił Franciszka do Turcji - mówi IAR Krzysztof Tomasik z Katolickiej Agencji Informacyjnej. Takie wizyty, na różnym szczeblu odbywają się dwa razy do roku. Raz na uroczystości ku czci Andrzeja Apostoła przyjeżdżają do Turcji papież lub wysokiej rangi delegacja. Drugi raz podczas katolickiej uroczystości apostołów Piotra i Pawła. Wówczas do Watykanu przyjeżdża Bartłomiej Pierwszy lub ważni duchowni.
Szacuje się, że dziś w Turcji mieszka 150 tysięcy chrześcijan różnych kościołów. Dla porównania muzułmanie stanowią prawie 99. procent obywateli, spośród liczącego 75. milionów narodu. Dominuje islam sunnicki.
mr, IAR, PAP, fc