Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej dała bowiem osobie prowadzącej działalność gospodarczą, niezatrudniającej pracowników, prawo zawieszenia działalności na okres od 30 dni (wyjątkiem jest luty) do 24 miesięcy.
A od września 2013 r. po nowelizacji ustawy, okres ten może trwać dłużej: do 3 lub 6 lat w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Do zawieszenia wystarczy wniosek
Osoba zawieszająca działalność gospodarczą nie musi składać żadnych dokumentów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, składa natomiast odpowiedni wniosek.
‒ Przedsiębiorca składa tylko wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej (na druku CEIDG- 1), stamtąd ZUS otrzymuje informacje i na ich podstawie sporządza dokumenty ubezpieczeniowe za przedsiębiorcę. Czyli wyrejestrowuje tego przedsiębiorcę jako płatnika składek (o ile nie jest dalej płatnikiem np. dla zleceniobiorców) oraz z ubezpieczeń, którym podlegał. Wyrejestrowuje także z ubezpieczeń osoby współpracujące i członków rodziny ‒ wyjaśnia Elżbieta Szustak z centrali ZUS w Warszawie.
W okresie zawieszenia niektóre ubezpieczenia są dobrowolne
Jakie skutki w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne wywołuje zawieszenie działalności?
‒ Jeżeli przedsiębiorca zawiesi działalność gospodarczą, to ustaje obowiązek ubezpieczeń społecznych, od dnia zawieszenia do dnia poprzedzajacego wznowienie działalności gospodarczej ‒ tłumaczy Elżbieta Szustak z centrali ZUS.
Natomiast w okresie zawieszenia działalności gospodarczej można przystąpić dobrowolnie do ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych. Nie można przystąpić do ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. A co z ubezpieczeniem zdrowotnym?
‒ W okresie zawieszenia działalności gospodarczej osoba, która ją zawiesiła, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, natomiast może do niego przystąpić dobrowolnie ‒ tłumaczy nasza ekspertka.
Jeżeli przedsiębiorca przystąpi do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, to podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia ustala się według zasad obowiązujących dla tej osoby przed zawieszeniem działalności. Minimalna podstawa wymiaru wynosi bądź 60 proc. prognozowanego przeciętego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalania kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiary składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Bądź 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Składki preferencyjne przepadają
A jak wygląda sytuacja osoby uprawnionej do opłacania tzw. preferencyjnych składek, która postanawia zawiesić działalność?
Problem:
Ubezpieczony od roku prowadzi działalność gospodarczą, na preferencyjnych warunkach, płaci niższe składki na ubezpieczenia społeczne. Chciałby tę działaność zawiesić. Czy okres płacenia tych preferencyjnych składek zostanie wydłużony?
Odpowiedź:
‒ Okres opłacania tzw. preferencyjnych składek nie przedłuża się w związku z zawieszeniem działalności. Ten okres trwa od dnia rozpoczęcia działalności i kończy się po upływie 24 miesięcy kalendarzowych ‒ podkreśla Elżbieta Szustak z ZUS.
Ważne!
Jeśli osoba uprawniona przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w okresie zawieszenia działalności i opłacała składki od proc. minimalnego wynagrodzenia i w tym czasie upłyną 24 miesiące kalendarzowe, to począwszy od pierwszego dnia 25. miesiąca podstawa wymiaru składek dla tej osoby nie może być niższa od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Po wznowieniu działalności składki bez zmian
Dla osób, które po okresie zawieszenia działalności gospodarczej chcą ją wznowić, jest dobra wiadomość ‒ nie muszą dostarczać do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych .
‒ Na podstawie informacji otrzymanych z Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej ‒ ZUS sporządza zgłoszenie płatnika składek, o ile płatnik był zarejestrowany, zgłasza także osobę prowadzacą działalność do odpowiednich ubezpieczeń, zgodnie z zasadami podlegania sprzed zawieszenia. W przypadku jednak kiedy wystapiłyby okoliczności, które wpływałyby na zmianę tych zasad, to już do osoby prowadzącej działaność należy obowiązek zgłoszenia się do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego, albo tylko do ubezpieczenia zdrowotnego, zależy na jakich zasadach podlega ubezpieczeniu społecznemu ‒ wyjaśnia Elżbieta Szustak z ZUS.
Obowiazują w tej sytuacji następujące wzory druków:
- zgłoszenia płatnika składek na druku ZUS ZFA, ale tylko w przypadku gdy nastąpiło wcześniej jego wyrejestrowanie;
- zgłoszenie do ubezpieczeń osoby prowadzącej działalność odpowiednio na formularzu ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego);
- bądź ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego)
‒ zgodnie z podleganiem ubezpieczeniom wskazanym w ostatnim zgłoszeniu przed zawieszeniem.
Przedsiębiorca po wznowieniu działalności zobowiązany jest także złożyć dokumenty zgłoszeniowe do ubezpieczeń za wszystkie wcześniej wyrejestrowane osoby, które podlegają ubezpieczeniom np. za współpracowników i członków rodzin.
Więcej informacji na stronie www.zus.pl
Halina Lichocka /mb
Podstawa prawna:
Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).
Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 z późn. zm).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz. U. nr 186, poz. 1444).
Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 z późn. zm.).
