Pierwsza zmiana dotyczy ustalania emerytury na nowych zasadach, ale w sytuacji osiągnięcia przez ubezpieczonego powszechnego wieku emerytalnego.
– To jest istotne, ponieważ dotyczy tylko takich osób, które ubiegają się o emeryturę w tym podstawowym wieku emerytalnym, a nie w wieku wcześniejszym. Czyli nie dotyczy emerytury dla osób pracujących w szczególnych warunkach, czy też emerytury częściowej, która też jest emeryturą przed wiekiem emerytalnym przysługującą – wyjaśnia Ewa Bednarczyk z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Emerytura w nowej wysokości przysługuje od miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek o jej ponowne ustalenie, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.
Tablice trwania życia
W praktyce chodzi o zastosowanie tablic trwania życia do ustalania emerytury.
– Osoba, która przechodzi na emeryturę już po osiągnięciu wieku emerytalnego, tego powszechnego, może w momencie, kiedy ubiega się o emeryturę mieć ustalone średnie dalsze trwanie życia z tablic dalszego średniego trwania życia obowiązujących w momencie, kiedy ubiega się o emeryturę dla jej wieku. Albo z tablic, które obowiązywały w momencie kiedy ta osoba osiągała powszechny wiek emerytalny – zaznacza ekspertka ZUS.
Ważne!
Niezależnie od tego, która tablica średniego dalszego trwania życia stosowana jest przy obliczaniu emerytury (tj. obowiązująca w dniu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego czy też obowiązująca w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę), średnie dalsze trwanie życia ustalane jest – tak jak dotychczas – dla wieku, w którym osoba ubezpieczona przechodzi na emeryturę.
Pytanie:
Ubezpieczona urodziła się w maju, w 1952 roku, i swój wiek emerytalny 60 lat osiągnęła w maju 2012 roku. Jednak dopiero teraz postanowiła starać się o emeryturę. Ma 63 lata. Co się zmieniło w zasadach ustalania wysokości świadczenia, w jaki sposób ZUS ustali emeryturę?
Odpowiedź:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może to zrobić na dwa sposoby, ale zawsze wybierze ten korzystniejszy wariant dla przyszłej emerytki.
– Takiej osobie ZUS, do obliczenia emerytury na nowych zasadach, w podstawie obliczenia uwzględni składki zwaloryzowane, kapitał zwaloryzowany oraz średnie dalsze trwanie życia z tablic, które obowiązują w tym okresie. Czyli od 1 kwietnia 2015 do końca marca 2016 roku. Ale ZUS powinien, ustalając emeryturę tej osoby sprawdzić, jakie było średnie dalsze trwanie życia, w tablicach obowiązujących wtedy, kiedy osiągała ona swój wiek emerytalny, czyli 60 lat, i przyjąć takie obliczenie, które będzie dla klientki korzystniejsze – wyjaśnia ekspertka ZUS.
Zawsze chodzi o średnie dalsze trwania życia dla osoby w wieku 63 lat, czyli wieku przechodzenia na emeryturę.
Praca w wieku emerytalnym
Inna ważna zmiana dotyczy osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku.
– Czyli tych osób, które po osiągnięciu wieku emerytalnego pracowały i przechodzą na emeryturę już pod rządami nowych przepisów. Takim osobom może być obliczona emerytura na zasadach nowych, o ile jest to korzystniejsze niż obliczenie w dotychczasowym systemie. Zmiana wprowadza też taką możliwość obliczenia według nowych zasad osobom, które pobierały emerytury wcześniejsze, ale podstawa obliczenia takiej emerytury jest pomniejszana o pobrane wcześniej świadczenia. I jeżeli obliczenie emerytury według nowych zasad jest dla takiej osoby korzystniejsze, to traci ona prawo do emerytury wcześniejszej, którą pobierała – podkreśla Ewa Bednarczyk z ZUS.
Emerytura może być obliczona wymienionym osobom według nowych zasad, o ile osoby te spełniły warunki wymienione w art. 55 ustawy emerytalnej, tj.
- kontynuowały ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego określonego w art. 27 ustawy emerytalnej,
- wystąpiły z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r.,
- wysokość ich emerytury obliczona na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej jest wyższa od
wysokości emerytury obliczonej na podstawie art. 53 tej ustawy.
Ustalenie emerytury w nowej wysokości następuje w tym przypadku od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.
Justyna Golonko, mb
Na pytania Słuchaczy odpowiadała Alina Kobierska, naczelnik w Departamencie Świadczeń Emerytalno-Rentowych ZUS.
Podczas telefonicznego dyżuru eksperta, pytano przede wszystkim o szczegóły nowelizacji ustawy dotyczącej emerytur, która weszła w życie w maju 2015 roku:
- Słuchacze byli ciekawi, m.in. tego kto na nowelizacji skorzysta i co należy zrobić, aby ZUS ponownie przeliczył ich emerytury. Ekspert radził, aby napisać wniosek do Zakładu w tej sprawie. Wtedy ZUS oceni czy wniosek jest zasadny i uzasadni swoją decyzję.
- Na zmianach skorzystają przed wszystkim: kobiety, które przed 1999 rokiem przebywały na urlopie wychowawczym oraz osoby studiujące przed 1999 rokiem.
- Wniosek o ponowne wyliczenie emerytury na zreformowanych zasadach mogą złożyć także osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku, które pracowały przed reformą emerytalną i mają dość długi okres odkładania składek w nowym systemie.
- Na nowelizacji ustawy mogą także skorzystać osoby, które pracowały dłużej niż jest to wymagane przez przepisy.
Oprac. Błażej Prośniewski
Podstawa prawna:
Ustawa z 5 marca 2015 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 552).
Adycja powstała przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.