Skala finansowania rent i emerytur ze środków publicznych jest często traktowana jako przejaw nadmiernego uprzywilejowania rolników.
Propozycję zreformowania KRUS przedstawiła między innymi Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej w swoim najnowszym raporcie.
Wysokość składki uzależniona od zarobków
Zdaniem Marka Zagórskiego, prezesa Fundacji, wysokość składki powinna być uzależniona od tego, ile rolnik zarabia.
- Składka powinna zostać zdefiniowana, ale niekoniecznie musi być stała. W dalszym ciągu będzie ona dotowana z budżetu, ale różnica polega na tym, że dziś dotowany jest KRUS, a my mówimy o tym, że powinno być dotowane konto indywidualnego rolnika – wyjaśnia koncepcję Fundacji gość radiowej Jedynki. – Każdy system, żeby był w miarę możliwości sprawiedliwy, powinien bazować na dochodach. To, że w tym systemie nie mamy podatku dochodowego, a podatek rolny, powoduje paradoksalnie, że najbardziej obciążeni tym podatkiem są rolnicy, którzy prowadzą najmniejsze gospodarstwa. Najlepiej zatem, gdyby to oparte było na dochodach lub przychodach. To jest kwestia wyboru – podkreśla.
Ubezpieczenie w KRUS powinno być dobrowolne
Marek Zagórski uważa, że KRUS powinien pozostać systemem dedykowanym rolnikom.
- Dobrą definicją rolnika jest to, że przynajmniej 50 proc. jego przychodów pochodzi z działalności rolniczej. Wówczas jeżeli ktoś chce się ubezpieczyć w systemie specjalnym, jakim jest KRUS, to powinien mieć do tego prawo, ale nie obowiązek, tak jak jest obecnie – uważa gość radiowej Jedynki.
Nie należy likwidować KRUS
Jak dodaje ekspert, wskutek zmian w systemie powszechnym i kryzysu demograficznego i patrząc na to, co nas czeka, jeżeli chodzi o wydatki na ubezpieczenia społeczne ogółem, to KRUS jest najbliższy idei emerytury obywatelskiej i nie należy go likwidować.
- Rozwiązania, które są zaproponowane w KRUS, przy pewnych modyfikacjach, o których mówimy, mogą być o wiele bardziej efektywne z punktu widzenia ubezpieczonych i państwa – dodaje.
Zmian domaga się również KE
Jak przypomina Marek Zagórski zmian w KRUS domaga się również od nas Komisja Europejska.
- KE żąda przede wszystkim, abyśmy byli konsekwentni. Jeżeli w strategii, którą przyjął rząd, dotyczącej rozwoju wsi, rolnictwa i rybołówstwa, napisaliśmy, że będziemy reformować KRUS, to Komisja się pyta: jakie instrumenty w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich będą tę reformę popierać. Oczywiście jest drugi obszar związany z reformą finansów publicznych – mówi Marek Zagórski.
Przez 25 lat funkcjonowania w Polsce Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, system emerytalno-rentowy rolników, praktycznie się nie zmienił. Natomiast w tym samym czasie, ogromne zmiany dokonały się na polskiej wsi. Eksperci uważają, że nadeszła pora na ruch ze strony rządzących.
Elżbieta Mamos, awi