Z małego ZUS-u mogą skorzystać też te przedsiębiorstwa, które nie działały przez cały rok (np. ich funkcjonowanie było zawieszone). Wówczas przy wyliczaniu przychodu trzeba zastosować proporcję. Jak to zrobić?
- Podziel trzydziestokrotność minimalnego wynagrodzenia w poprzednim roku przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku i pomnóż przez liczbę dni, w których prowadziłeś działalność. Wynik równy lub wyższy 0,5 grosza zaokrąglij w górę, niższy niż 0,5 grosza – w dół. Jeśli np. prowadziłeś działalność tylko przez 250 dni, to za 2018 rok (płaca minimalna 2100 zł) próg wyniesie 43 150,68 zł (63000 zł / 365 dni x 250 dni - czytamy w rządowym poradniku. Następnie uzyskaną w ten sposób kwotę należy porównać z ustawowym limitem. Jeżeli jest niższa - wówczas mamy prawo do małego ZUS-u.
Co ważne, niższe składki można płacić maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.
Mniej zapłacimy tylko za ubezpieczenia społeczne (emerytalne itp.). Mały ZUS nie obejmuje składki zdrowotnej.
Komu mały ZUS przysługuje, a komu nie?
Oprócz limitu, którego nie można przekroczyć, jest też kilka innych warunków do spełnienia, by z skorzystać z preferencyjnych stawek.
- Trzeba być przedsiębiorcą, zarejestrowanym w CEIDG
- Działalność gospodarcza w zeszłym roku musiała trwać dłużej niż 60 dni
- Nie wykonuje się tej samej pracy dla byłego lub obecnego pracodawcy, jaką wykonywało się w zeszłym roku
Ten ostatni warunek to zabezpieczenie przed coraz popularniejszym przechodzeniem pracowników na własną działalność. Osoba, która podjęła taką decyzję i będzie dalej świadczyć pracę w tym samym miejscu, z preferencyjnych stawek nie skorzysta. Przepisy przewidują jeszcze kilka bardziej szczegółowych warunków - dokładnie informacje na ten temat można znaleźć na stronach rządowych.
Z małego ZUS-u nie skorzystają natomiast osoby, które (oprócz firmy) w zeszłym roku:
- wykonywały wolny zawód lub pracę twórczą (np. artyści)
- były wspólnikami spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.
- prowadziły publiczną/niepubliczną szkołę, placówkę wychowawczą lub ich zespół
Krótki termin na zgłoszenie. Jak złożyć wniosek?
Skorzystanie z małego ZUS-u jest dobrowolne, tj. każdy przedsiębiorca musi wyrazić chęć skorzystania z preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne. Aby to zrobić, trzeba zgłosić się do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Czas na to firmy mają do 8 stycznia. "Rzeczpospolita" ostrzegała w ostatnich dniach, że ten termin jest zbyt krótki i zdecydowana większość małych firm nie skorzysta z małego ZUS-u, a następną szansę na zgłoszenie będą miały dopiero za rok. Stąd też pojawiły się plotki o możliwym wydłużeniu tego terminu. Na razie nie ma oficjalnego potwierdzenia w tej sprawie ze strony władz.
Aby zgłosić się do małego ZUS-u, trzeba wyrejestrować się z dotychczasowego ubezpieczenia. Robimy to za pomocą formularza ZUS ZWUA, jako datę wyrejestrowania podając 1 stycznia 2019 roku.
Następnie wypełniamy formularz ZUS ZUA lub ZUS ZZA (jeśli płaci się jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne) i podajemy kod:
- 05 90 (jeżeli nie mamy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy)
- 05 92 (jeśli takie prawo mamy)
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronach ZUS lub pod adresem www.biznes.gov.pl.
Według rządowych szacunków, prawo do małego ZUS-u może mieć około 170 tysięcy polskich firm.
Naczelna Redakcja Gospodarcza, biznes.gov.pl, md