Banki komercyjne są zainteresowane udziałem w programie Czyste Powietrze i rozmowy z nimi na ten temat będą prowadzone - zapewnił PAP minister środowiska Henryk Kowalczyk. Zastrzegł, że przystąpienie banków do programu nastąpi pod pewnymi warunkami.
Włączenie samorządów i banków komercyjnych jest jedną z rekomendacji Komisji Europejskiej i Banku Światowego, które analizowały skuteczność programu Czyste Powietrze.
Dotychczas dystrybucją środków zajmowały się wojewódzkie fundusze ochrony środowiska
nie dystrybutorem programu są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. To do nich zainteresowani składają wnioski o dofinansowanie antysmogowych inwestycji. Fundusze także rozdzielają środki.
Banki deklarują współpracę ws. programu, ale…
Szef resortu środowiska w rozmowie z PAP podkreślił, że włączenie w program wszystkich samorządów oraz nawiązanie współpracy z bankami zwiększy koszty administracyjne programu. Zastrzegł, że współpraca z bankami może dojść do skutku, ale pod pewnymi warunkami.
− Przedstawiciele banków komercyjnych deklarują, że bardzo chętnie chcieliby współpracować z nami, ale zastrzegają, że nie będą ponosić odpowiedzialności za wydawane pieniądze. Na to nie możemy się zgodzić, że ktoś wypłaca pieniądze - w tym przypadku bank - i później nie weryfikuje jak zostały one wydane. Kolejną sprawą jest to, że banki takich usług nie będą prowadziły za darmo. Problem odpłatności jest zdecydowanie łatwiejszy do rozwiązania odpowiednimi rozwiązaniami prawnymi - powiedział Kowalczyk.
600 samorządów włączyło się już do pilotażowego programu
Minister przypomniał, że od lipca prowadzony jest pilotaż w ramach, którego do obsługi programu Czyste Powietrze zgłaszają się gminy. Na razie zgłosiło się ok. 600 samorządów, z ponad 400 podpisano już stosowne porozumienia.
− Gminy, które zgłosiły się do pilotażu robią to aktualnie bez dodatkowego wsparcia finansowego z wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Wyznaczyły one m.in. swoich pracowników, którzy będą pomagali chętnym wypełniać i weryfikować wnioski. Jeżeli wszystkie gminy miałby to robić obligatoryjnie to wymagałoby to dodatkowych nakładów finansowych - dodał.
Kowalczyk wyjaśnił, że pilotaż służy również oszacowaniu kosztów włączenia ponad 2,5 tys. gmin do programu.
− Po jego przeprowadzeniu będzie wiadomo, jakie mogą być dodatkowe koszty obsługi, i na tej podstawie podejmiemy decyzję o ewentualnym włączeniu gmin do programu - wskazał.
Polska liczy na wsparcie Unii w walce ze smogiem
Szef resortu środowiska nie boi się również, że Polsce nie uda się pozyskać dodatkowych środków na realizację antysmogowych inwestycji z Unii Europejskiej.
− Jestem przekonany, że tak nie będzie. Wpisaliśmy walkę ze smogiem jako priorytet w przyszłej perspektywie finansowej UE. Trzeba pamiętać jednak, że negocjacje w tej sprawie są na wstępnym etapie - dodał.
W przyszłej perspektywie finansowej Polska liczy na 30 mld zł z UE na walkę o Czyste Powietrze
W połowie lipca Kowalczyk informował na posiedzeniu sejmowej komisji środowiska, że w przyszłej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 resort planuje pozyskać ze środków europejskich (Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko) ok. 30 mld zł na realizację program Czyste Powietrze. Ocenił, że realnie pieniądze te powinno się udać uruchomić od 2022 roku.
Zmiany w programie Czyste Powietrze: uproszczenie wniosków, zwiększenie udziału gmin
Przypomnijmy, że zgodnie z zapowiedziami ministra środowiska Henryka Kowalczyka, 29 lipca weszły w życie zmiany doprecyzowujące zapisy Programu „Czyste Powietrze”, a także dotyczące m.in. procesu przyjmowania i weryfikacji wniosków. Ułatwi to dostęp wnioskodawcom do skorzystania z Programu oraz usprawni proces jego wdrażania.
Zmiany umożliwiają gminom udział w programie Czyste Powietrze
Do tej pory wnioski o dofinansowanie przyjmowane i rozpatrywane były wyłącznie przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Obecne zmiany umożliwiają gminom udział w procesie wdrażania Programu. Będą one, na podstawie zawartych z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej porozumień, przyjmować wnioski o dofinansowanie i dokonywać ich wstępnej weryfikacji.
Uproszczenie wniosków o dofinansowanie
Uległ zmianom również wzór formularza wniosku o dofinansowanie. Uprości to proces jego wypełniania. Ponadto, w obecnej formie wniosek będzie zawierał warunki umowy dotacji oraz oświadczenie woli wnioskodawcy o chęci jej zawarcia, bez konieczności dodatkowej wizyty wnioskodawcy w siedzibie wfośigw.
Ponadto beneficjenci ubiegający się o dotację nie będą musieli składać weksla in blanco z klauzulą bez protestu, jako zabezpieczenia prawidłowego wykonania umowy dotacji.
Dłuższy czas realizacji inwestycji
Został także wydłużony okres realizacji przedsięwzięcia z 24 do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie, którego nie można jednak złożyć później niż 30.06.2029 r.
Pozostałe zmiany w Programie Czyste Powietrze
Program Czyste Powietrze nie będzie zawierał załącznika nr 1 „Wymagania techniczne”. Jego zapisy przeniesiono do głównego dokumentu, łącząc je z treścią dawnego pkt 6 ppkt 7) oraz 9.I i umieszczając w obecnym Pkt 6.6 „Wykaz kosztów kwalifikowanych oraz ich limitów jednostkowych”.
Jeżeli w istniejącym budynku nie następuje wymiana źródła ciepła, a wyposażony jest on w źródło ciepła typu: węzeł cieplny, pompa ciepła, kocioł gazowy, kocioł olejowy, urządzenie grzewcze elektryczne Program nie narzuca dodatkowych wymagań technicznych poza obowiązującymi zgodnie z prawem.
Obowiązek spełnienia wymagań technicznych w postaci co najmniej 5 klasy normy europejskiej EN 303-5:2012 dotyczy źródła ciepła na paliwo stałe, które nie podlega wymianie. Kosztami kwalifikowalnymi w takiej sytuacji mogą być:
- dla budynków, które uzyskały pozwolenie na budowę przed 15.12.2002r. pozostałe zadania termomodernizacyjne
- dla budynków, które uzyskały pozwolenie na budowę po 15.12.2002 r., w ramach przedsięwzięcia mogą być realizowane wyłącznie działania dotyczące zastosowania odnawialnych źródeł energii (kolektory słoneczne, mikroinstalacje fotowoltaiczne).
W pkt 6.7.4) Programu doprecyzowano, że kwalifikowane są koszty związane ze źródłem ciepła, w przypadku jego instalacji na potrzeby ogrzewania lub ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. W Programie nie kwalifikuje się kosztów źródeł ciepła zainstalowanych wyłącznie do wytwarzania ciepłej wody użytkowej.
W przypadku, gdy w jednorodzinnym budynku mieszkalnym lub w lokalu mieszkalnym, w którym realizowane jest przedsięwzięcie, prowadzona jest działalność gospodarcza rozumiana zgodnie z unijnym prawem konkurencji, wysokość kosztów kwalifikowanych jest pomniejszana proporcjonalnie do powierzchni zajmowanej na prowadzenie działalności gospodarczej. Na użytek niniejszego programu przyjmuje się, że powierzchnia, na której prowadzona jest ta działalność stanowi powierzchnię lokalu użytkowego.
Brzmienie zmieniły także zapisy dotyczące beneficjentów będących osobami fizycznymi:
- A) będące właścicielami/współwłaścicielami jednorodzinnego budynku mieszkalnego, lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. W przypadku, gdy jednorodzinny budynek mieszkalny/wydzielony w budynku jednorodzinnym lokal mieszkalny jest we współwłasności kilku osób, dofinansowanie przysługuje współwłaścicielowi, pod warunkiem wyrażenia zgody przez pozostałych współwłaścicieli tego budynku/ lokalu.
- B) będące właścicielami/współwłaścicielami nieruchomości, które uzyskały zgodę na rozpoczęcie budowy jednorodzinnego budynku mieszkalnego zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 r. poz. 1202, z późn. zm.) i budynek nie został jeszcze przekazany lub zgłoszony do użytkowania. W przypadku, gdy nieruchomość jest we współwłasności kilku osób, dofinansowanie przysługuje współwłaścicielowi, pod warunkiem wyrażenia zgody przez pozostałych współwłaścicieli tej nieruchomości.
PAP, komunikat resortu środowiska, jk