Za te skromne pieniądze trzeba opłacić nie tylko czynsz za mieszkanie, rachunki za wodę i ogrzewanie, zrobić zakupy, ale również kupić lekarstwa i jeszcze spróbować wygospodarować fundusze na specjalistyczne leczenie bądź rehabilitacje. Nawet jeśli rodzina pomaga, zadanie jest niezwykle trudne.
Przeciętna renta to ok. 1500 zł
Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych renty z tytułu niezdolności do pracy we wrześniu tego roku pobierało w naszym kraju niewiele ponad milion osób. Z tego tytułu ZUS wypłacił im blisko miliard 600 milionów złotych. Rachunek jest prosty: przeciętna renta, tak zwana inwalidzka, to 1495zł 20gr.
200 tys. rencistów otrzymuje 700-900 zł
Nie każdy jednak dostaje tyle pieniędzy. Ponad 20 proc. niepełnosprawnych rencistów otrzymuje jedynie od 700 do 900 złotych. Może więc – jeśli to tylko możliwe – powinni poszukać pracy?
Tylko jedna czwarta osób z orzeczoną niepełnosprawnością pracuje
W Polsce żyje kilka milionów niepełnosprawnych, z czego około 3 miliony 400 tysięcy ma niepełnosprawność prawnie potwierdzoną. 75% z nich nie pracuje. Dlaczego? Przyczyn jest wiele. Pierwsza i podstawowa to stan zdrowia, który w wielu wypadkach niestety zatrudnienie po prostu wyklucza.
Dlaczego niepełnosprawni nie pracują
Ale niepełnosprawnych zdolnych do podjęcia pracy mamy w kraju około 2 milionów, a tylko jedna czwarta z nich ma zatrudnienie. Adam Pietrasiewicz prezes jednej z warszawskich spółdzielni socjalnych, sam będący osobą jeżdżącą na wózku, twierdzi, że w bardzo wielu przypadkach problemy osób niepełnosprawnych z zatrudnieniem nie są efektem samej niepełnosprawności, ale nadopiekuńczości rodziny , bardzo słabego wykształcenia, braku przygotowania do funkcjonowania w otwartym świecie pracy.
Potwierdzają tę opinię analizy opublikowane przez Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych. Średnie bądź wyższe wykształcenie ma zaledwie co trzeci niepełnosprawny.
Sytuacja osób niepełnosprawnych poprawia się ale bardzo powoli
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności Polski (BAEL) wskazują wprawdzie na poprawę sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Jeśli jednak prześledzić, jak w ciągu ostatnich lat zmieniały się współczynniki obrazujące aktywność ekonomiczną tych osób to już powodów do optymizmu jest mniej.
Stopa bezrobocia w ostatnich latach rosła. W 2010 roku było to 15,5%, w II kwartale tego roku już 17,3%. Wskaźnik zatrudnienia wprawdzie zwiększa się, ale wzrost jest niewielki. Rok 2010 to 21,8%, II kwartał tego roku to 22,8%. Również współczynnik aktywności zawodowej nie zwiększył się imponująco. W 2010 roku było to 25,7%, w II kwartale tego roku 27,6%.
Pracodawcy coraz chętniej zatrudniają niepełnosprawnych
W Polsce osoby niepełnosprawne pracują zarówno w specjalnych zakładach pracy chronionej jak i na otwartym rynku pracy. - Kiedyś zakłady pracy chronionej miały niemalże monopol na zatrudnianie osób niepełnosprawnych – mów Alina Wojtowicz-Pomierna z Biura Pełnomocnika Rządu do spraw osób Niepełnosprawnych. – Dzisiaj ponad połowa takich osób pracuje na otwartym rynku pracy – mówi Pomierna.
Zmienia się podejście pracodawców do ludzi z orzeczoną niepełnosprawnością, są oni lepiej widoczni w społeczeństwie i bardziej doceniani niż dawniej.
Niebagatelną rolę, zwiększającą skłonność pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych, ma też tak zwany czynnik ekonomiczny. Właściciele firm zatrudniających osoby niepełnosprawne otrzymują dofinansowanie do wynagrodzenia takiej osoby i jest ono tym większe im większy jest stopień niepełnosprawności pracownika. Badania postaw pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne pokazują, że aż 36% pracodawców uważa czynnik ekonomiczny za decydujący.
Pracodawcy na otwartym rynku pracy dostaną więcej
Według danych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych we wrześniu w zakładach pracy chronionej pracowało blisko 170 tysięcy niepełnosprawnych, których wynagrodzenia były subsydiowane, natomiast na otwartym rynku pracy takich osób było niewiele ponad 71,5 tysiąca.
Jednak - jak podkreśla Alina Wojtowicz-Pomierna –na otwartym rynku pracy zatrudnionych jest w rzeczywistości więcej osób niepełnosprawnych niż w zakładach pracy chronionej. Wielu pracodawców po prostu z przysługującego im wsparcia nie korzysta.
Każda firma dostanie takie samo dofinansowanie za niepełnosprawnego w 2014 r.
Dzisiaj dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników jest nieco większe dla właścicieli zakładów pracy chronionej niż dla właścicieli pozostałych firm. Od przyszłego roku ma się to zmienić. Warunki będą równe dla wszystkich.
Z państwowej kasy na dofinansowanie idzie ponad 3 mld zł
Będzie też prawdopodobnie więcej pieniędzy na ten cel. Dzisiaj państwowe wsparcie dla firm zatrudniających osoby posiadające grupę inwalidzką pochłania rocznie około 3 miliardów złotych. W przyszłym roku ma być o około 150 milionów więcej.
Czy zwiększy to jeszcze zainteresowanie pracodawców osobami niepełnosprawnymi. Byłoby dobrze, bo pod tym względem ciągle musimy gonić Europę. Stosunek pracujących osób niepełnosprawnych do pracujących osób sprawnych wynosi w naszym kraju niecałe 21% podczas gdy w krajach Unii Europejskiej średnio blisko 41%. To najlepszy dowód, że sytuacja wymaga dalszej poprawy.
Hanna Uszyńska