Podstawą do dyskusji w studiu PR24 były koncepcje zawarte w książce Georgea Lakoffa "Moral Politics: How Liberals and Conservatives Think". Autor stawia w niej tezę, że u źródeł podziału politycznego w USA leży odmienne rozumienie ról małżeństwa i rodziny.
Wizje te zasilone są dwoma metaforami: wymagającego, posiłkującego się siłą autorytetu "surowego ojca" oraz opiekuńczego "łagodnego rodzica", nie wprowadzającego twardych reguł w wychowaniu podopiecznych.
Posługując się metaforą rodziny w odniesieniu do państwowości można rozumieć "surowego ojca" jako postawę nauczającą i dyscyplinującego obywatela - członka "rodziny" czyli społeczeństwa, która konsekwentnie zakłada że, po jego "usamodzielnieniu" się liczy on wyłącznie na własne siły zasoby i zdolności. Ewentualna pomoc miałaby być ograniczona do wyłącznie do wyjątkowych sytuacji.
W opozycji stoi pojecie państwa "opiekuńczego rodzica" starającego się o rozwinięcie możliwości swoich podopiecznych i oferującą im wszelką pomoc niezależnie od sytuacji. Państwa które traktuje obywatela "dziecko" partnersko, nie odwołując się do systemu zakazów i nakazów ani do własnego doświadczenia i autorytetu.
Lakoff zwraca uwagę na uzupełnianie się tych dwóch poglądów, ale także na odmienne systemy wartości i kategorii moralnych jakimi posługują się zwolennicy obu systemów.
Próba przeniesienia tak zarysowanego podziału na polski grunt zdaniem dr. Jacka Wasilewskiego, polega na opozycji postaw z jednej strony "romantycznej zbiorowości" bliższej pojęciu "surowego rodzica" w ujęciu Lakoffa, z drugiej zaś "społeczeństwa jednostek" – pokrewnej metaforze "opiekuńczego rodzica".
Dla pierwszej postawy wartością nadrzędną byłaby społeczność, zbiorowość lub naród i wymagane dla jego dobra poświecenie i ofiara, co wpisuje się w tradycje romantyzmu polskiego. Dla drugiej wizji wolność jednostki i wszelkich jej praw i swobód przeważa nad interesem zbiorowości.
Więcej w audycji o godz. 20.06 prowadzonej przez Tomasza Terlikowskiego.
Gość PR24: dr hab. Jacek Wasilewski, medioznawca, Uniwersytet Warszawski.
PR24/ka
Terlikowski na froncie - wszystkie audycje
____________________
Data emisji: 06.06.2018
Godzina emisji: 20:06