Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
migrator migrator 19.02.2010

Cisza mówi

Mowa jest srebrem, a milczenie złotem. To przysłowie dobrze sprawdza się w kontekście sztuk Herolda Pintera, którego bohaterowie więcej mówią, gdy milczą, a mniej mówią gdy wydobywają z siebie głos. Będzie można się o tym przekonać już w najbliższą sobotę, kiedy na scenie przy Wierzbowej odbędzie się premiera "Dozorcy" w reżyserii Piotra Cieślaka. W jednej z głównych ról Janusz Gajos. Obejrzyj wideo z próby!

Dla określenia stylu Pintera w Wielkiej Brytanii wymyślono specjalny przymiotnik - pinteresque- pinterowski, co znaczy oparty na pauzach, przemieszaniu się tego co realistyczne, z tym co nierealne. Peter Hall, znakomity reżyser angielski, który kilkakrotnie wystawiał teksty Pintera, nazywa go reżyserem ciszy. Brak dialogu u Pintera pojawia się przy pomocy wielokropka, słowa "Pauza" albo "Cisza". Milczący bohater jest w stanie więcej powiedzieć, gdy milczy, a pewne tematy pozostają ukryte.

Sztuki Herolda Pintera grane były w Polsce głównie w latach 70. Reżyserii podejmowali się Zygmunt Hübner, Zbigniew Zapasiewicz, Erwin Axer czy Wojciech Brzozowicz. Potem Pintera było mniej w teatrze. Po śmierci noblisty w 2008 roku możemy obserwować na nowo zainteresowanie jego najlepszymi tekstami. Piotr Cieślak za jeden z nich uznaje "Dozorcę". - Ta sztuka jest ciągle aktualna, bo opowiada o relacjach międzyludzkich. To jest trochę gombrowiczowskie w tym tekście: człowiek stwarza człowieka – ocenia Piotr Cieślak.

„Dozorca” opowiada historię trzech mężczyzn. Dwaj z nich Mick i Aston to bracia, którzy mieszkają w starym zagraconym, zrujnowanym mieszkaniu. Pewnego dnia pod ich dach trafia włóczęga Davies. Skutecznie burzy ich spokój. Jesteśmy świadkami walki o przestrzeń, o to kto powinien być na górze, a kto na dole.

'' Oscar Hamerski

W postać Astona wciela się Oskar Hamerski (w 2005 dołączył do zespołu Teatru Narodowego, zagrał m.in. Witolda" w "Kosmosie" w reż. Jerzego Jarockiego, Adwokata Krogstada w "Norze" Agnieszki Olsten). - Pinter to jeden z moich ulubionych pisarzy - mówi Oskar Hamerski. W "Dozorcy" stworzył znakomitych bohaterów. Fantastycznie opisał relacje międzyludzkie. Jest to przede wszystkim tragikomedia, która powinna wywoływać najpierw śmiech, a potem zastanowienie - wyjaśnia aktor.

Główną rolę w spektaklu - rolę Daviesa - Piotr Cieślak powierzył Januszowi Gajosowi. -Współpraca z tym wybitnym aktorem przebiega znakomicie. On nie gwiazdorzy. Ma cierpliwość dla młodszych aktorów, dzięki temu, to przedstawienie będzie widowiskiem na trzy instrumenty, a nie solówką i chórem- dodaje reżyser.

Fragment spektaklu i rozmowa z twórcami
Premiera "Dozorcy" odbędzie się 20 lutego, o godz.19.30, na scenie przy Wierzbowej. Kolejne spektakle zaplanowano na: 21 lutego, 4,5,6,7 marca.
Herold Pinter, angielski dramatopisarz, dramaturg, prozaik, poeta, scenarzysta, reżyser, aktor. Uznawany jest za przedstawiciela teatru absurdu i twórcę tzw. komedii zagrożenia. Jest autorem 29 dramatów, najważniejsze z nich to: "Urodziny Stanleya" (1957), "Powrót do domu" (1965), "Pejzaż" (1967), "Cisza" (1968), "No Man's Land" (1975), "One for the Road" (1984), "Mountain Language" (1988), "Z prochu powstałeś" (1996). Napisał też kilkanaście tomów wierszy, kilka powieści i zbiorów opowiadań, a także ponad dwieście scenariuszy filmowych. W 2005 otrzymał literacką Nagrodę Nobla za "odkrywanie przepaści pod codzienną gadaniną i zmuszanie do wejścia w zamknięte przestrzenie ucisku". Zmarł 24 grudnia 2008 roku w Londynie.